herhalen als je klaar bent met het lezen van een scherm.
Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een
-scherm naar het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het
+scherm naar het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het
lezen van de tekst.
Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen
Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook
gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken
-met C-v en M-v is efficiënter.
+met C-v en M-v is efficiënter.
* BASISCOMMANDO'S CURSORBEWEGINGEN
naar een specifieke plaats op het scherm?
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de
-pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de
+pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te
gebruiken. Deze commando's komen overeen met de pijltjestoetsen, als
in onderstaande figuur:
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en
-vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. Als je
+vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. Als je
toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook een
andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl je de
META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren
het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, af te breken.
>> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100,
- en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar één
+ en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar één
positie mogen verplaatsen, omdat je het argument verwijderd hebt
met C-g.
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen
tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters kan
werken. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra
-vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met één
+vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met één
venster. Het is eenvoudig:
C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle
Als je tekst toe wil voegen, tik je die gewoon in. Tekens die je kan
zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst
-geïnterpreteerd en meteen toegevoegd. Tik <Return> (de "volgende
+geïnterpreteerd en meteen toegevoegd. Tik <Return> (de "volgende
regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe regel te
beginnen.
worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Als je een
grafisch scherm gebruikt verschijnen kleine gebogen pijltjes links en
rechts van het tekstgebied om aan te geven waar een regel voortgezet
-is. In een tekstvenster of terminal geeft een backslash ("\") in de
+is. In een tekstvenster of terminal geeft een backslash (‘\’) in de
laatste kolom een vervolgregel aan.
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf
vergeten dat <DEL> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en M-k lijken
enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen.
-Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst
-verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je
+Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst
+verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je
wilt verwijderen en tik C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.) Beweeg nu
naar de andere kant van de tekst die je wilt verwijderen. Terwijl je
beweegt, markeert Emacs zichtbaar de tekst tussen de cursor en de
Het invoegen van de laatst verwijderde tekst heet yanken ("yanking").
Je kan de tekst yanken op de plek waar je het verwijderde, op een
andere plek of zelfs in een ander bestand. Je kan dezelfde tekst
-meerdere keren yanken; op deze manier maak je meerdere kopieën van
+meerdere keren yanken; op deze manier maak je meerdere kopieën van
dezelfde tekst. Verwijderen ("killing") en yanken worden in andere
programma's ook wel knip ("cut") en plak ("paste") genoemd (zie ook de
Glossary in de Emacs-handleiding).
Als je meerdere keren C-k achter elkaar hebt gedaan, dan worden alle
verwijderde tekstregels samen onthouden, zodat een enkele C-y al die
-regels in één keer invoegt.
+regels in één keer invoegt.
>> Probeer het nu: tik C-k een paar keer.
Om de verwijderde tekst terug te halen:
>> Tik C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en tik weer
- C-y. Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren.
+ C-y. Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren.
Wat moet je doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je intussen
al iets anders verwijderd hebt? C-y zou datgene terugbrengen wat je
te wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat.
Dit is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het
bestand, dat eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de
-tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de nieuwe
+tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de nieuwe
tekst als inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestand
dat al bestaat.
>> Tik C-x 1 om de bufferlijst uit het zicht krijgen.
Wanneer je met meerdere buffers werkt, dan is op elk moment slechts
-één van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan
+één van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan
het bewerken bent. Als je een andere buffer wilt bewerken, dan moet
je daarnaar "omschakelen". Als je wilt omschakelen naar een buffer
die overeenkomt met een bestand, dan kun je dit doen door dat bestand
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen
-blijven in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren
+blijven in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren
of veranderen van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect
op de eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een
eenvoudige manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou
Als je een grafisch scherm gebruikt heb je geen commando's nodig om
van Emacs naar een andere applicatie te gaan. Je gebruikt dat de muis
of commando's van de vensterbeheerder. Als je Emacs gebruikt in een
-tekstvenster of terminal, die maar één applicatie tegelijkertijd kan
+tekstvenster of terminal, die maar één applicatie tegelijkertijd kan
laten zien, moet je Emacs tijdelijk verlaten om naar een andere
applicatie te gaan.
kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met "%emacs".
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het
-is ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs
+is ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs
opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks.
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je
commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon
"repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. (<TAB> is de
Tab-toets, die meestal boven de CapsLock of Shift-toets zit aan de
-linkerkant van het toetsenbord.) Beëindig het commando met <Return>.
+linkerkant van het toetsenbord.) Beëindig het commando met <Return>.
Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die
vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden.
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld
voor het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals
bijvoorbeeld Lisp-modus, Text-modus, etc. Op elk moment is er altijd
-precies één modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
+precies één modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
op de plaats waar nu "Fundamental" staat.
Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders
alternatieven voor hoofdmodi; het zijn slechts kleine aanpassingen
daarvan. Elke bijmodus kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van
andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus
-mogelijk geen bijmodi, één bijmodus of een willekeurige combinatie van
+mogelijk geen bijmodi, één bijmodus of een willekeurige combinatie van
bijmodi te gebruiken.
Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke
Engels).
>> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op
- een regel totdat je ziet dat de regel in tweeën gesplitst wordt.
+ een regel totdat je ziet dat de regel in tweeën gesplitst wordt.
Er moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill
modus de regel alleen op spaties breekt.
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied.
Dit betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search"
(incrementele zoekopdracht) en wacht op het intikken van de
-zoekstring. <Return> beëindigt het zoeken.
+zoekstring. <Return> beëindigt het zoeken.
->> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter
+>> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter
per keer, het woord "cursor", met een pauze na elke letter zodat je
kan zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het
woord "cursor" gezocht.
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord
"cursor" te zoeken.
>> Tik nu viermaal <Del> en let op de cursorbewegingen.
->> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen.
+>> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen.
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs
naar de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe
waar "c" het eerst voorkwam.
Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan
-wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk
+wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk
tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en
C-r.
en wel het venster waar ik nu ben.")
Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je
-C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken,
+C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken,
verandert het andere venster niet. Je kunt de vensters onafhankelijk
van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken.
schermen is een Emacs-frame wat andere applicaties meestal een venter
(of een "window" in het Engels, vgl. Windows) noemen. Meerdere
grafische frames kunnen tegelijk op het scherm getoond worden. Een
-tekstterminal kan maar één frame tegelijkertijd tonen.
+tekstterminal kan maar één frame tegelijkertijd tonen.
>> Tik M-x make-frame <Return>.
Een nieuw frame verschijnt op het scherm.
C-h i Lees de handleidingen (ook wel Info genoemd).
Dit commando zet je in een speciale buffer genaamd
"*info*" waar je handleidingen kunt lezen van
- software die op je computer is geïnstalleerd.
+ software die op je computer is geïnstalleerd.
Tik m Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te
lezen. Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je
? tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de
Doe je beklag!
-* KOPIËREN
+* KOPIËREN
-----------
(De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange
onder copyright. Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde
voorwaarden:
- Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2013 Free Software Foundation,
+ Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2016 Free Software Foundation,
Inc.
Dit bestand is onderdeel van GNU Emacs.
onderdeel van GNU Emacs. Als dat niet het geval is, ga naar
www.gnu.org/licenses.
-Lees het bestand COPYING en geef daarna kopieën van Emacs aan al je
+Lees het bestand COPYING en geef daarna kopieën van Emacs aan al je
vrienden. Help bij het uitroeien van softwarebeschermingspolitiek
("eigendom") door vrije software te gebruiken, te schrijven en te
delen!
This version of the tutorial is a part of GNU Emacs. It is copyrighted
and comes with permission to distribute copies on certain conditions:
- Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2013 Free Software Foundation, Inc.
+ Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2015 Free Software Foundation, Inc.
This file is part of GNU Emacs.
using, writing, and sharing free software!
;;; Local Variables:
-;;; coding: latin-1
+;;; coding: utf-8
;;; End: