-Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. Szczegó³y na
-koñcu pliku. Czytasz w³a¶nie krótki podrêcznik Emacsa.
-
-Niniejszy akapit celowo nie zawiera polskich liter. Jesli polskie znaki
-w dalszej czesci podrecznika nie sa poprawnie wyswietlane, to znaczy, ze
-Twoj Emacs nie zostal jeszcze prawidlowo skonfigurowany. Pomoc w tym
-zakresie mozesz znalezc pod adresem:
-<URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki>
+Krótki samouczek Emacsa. Warunki kopiowania znajduj± sie na koñcu pliku.
Polecenia Emacsa wymagaj± na ogó³ wci¶niêcia klawisza CONTROL (oznaczanego
czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT
-albo ALT). Zamiast pisaæ META czy CONTROL, za ka¿dym razem gdy bêdziesz
-mia³ przycisn±æ jeden z tych klawiszy, bêdziemy u¿ywali nastêpuj±cych skrótów:
+albo ALT). Dalej bêdziemy stosowaæ nastêpuj±ce skróty:
-C-<znak> bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza CONTROL podczas
-wciskania klawisza <znak>. Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o
-naci¶niêciu f, wówczas gdy klawisz CONTROL jest wci¶niêty.
-M-<znak> bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza Meta lub Alt podczas
-wciskania klawisza <znak>. Je¶li na klawiaturze nie ma klawisza META,
-to trzeba nacisn±æ i pu¶ciæ klawisz ESC, a potem nacisn±æ klawisz <znak>.
+C-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza CONTROL przy naciskaniu
+ klawisza <znak>. Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o
+ naci¶niêciu f przy wci¶niêtym klawiszu CONTROL.
+M-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza META lub ALT przy naciskaniu
+ klawisza <znak>. Zamiast tego mo¿na nacisn±æ i pu¶ciæ klawisz
+ ESC, a potem nacisn±æ klawisz <znak>.
Uwaga: aby zakoñczyæ sesjê Emacsa, naci¶nij C-x C-c (kolejno dwa znaki).
-Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj± w dalszej czê¶ci tego podrêcznika
+Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj± w dalszej czê¶ci tego samouczka
æwiczenia dla Ciebie. Na przyk³ad:
-
-<<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>>
-[W celach dydaktycznych s± zrobione dodatkowe odstêpy. Tekst jest kontynuowany ni¿ej.]
-
+<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
+[Dodatkowe odstêpy zosta³y zrobione w celach dydaktycznych.]
>> Teraz naci¶nij C-v (nastêpny ekran), aby przej¶æ na nastêpny ekran
-podrêcznika (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisze CONTROL i v).
-Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz
-do koñca ekranu.
+ samouczka (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisze CONTROL i v).
+ Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz
+ do koñca ekranu.
Zwróæ uwagê na to, ¿e kilka linii siê powtarza, gdy przechodzisz z
ekranu na nastêpny; ma to zapewniæ wra¿enie ci±g³o¶ci podczas przesuwania
klawisze <ESC> v, je¶li nie masz klawisza META lub Alt).
>> Spróbuj nacisn±æ M-v, a potem C-v, by przesun±æ siê w przód i w ty³
-kilka razy.
+ kilka razy.
PODSUMOWANIE
Nastêpuj±ce polecenia s³u¿± do przegl±dania tekstu po jednym ekranie:
-C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu
-M-v Przesuñ siê o jeden ekran do tylu
-C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c
-tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu.
-(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
+ C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu
+ M-v Przesuñ siê o jeden ekran do ty³u
+ C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c
+ tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu.
+ (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
>> Znajd¼ kursor i zapamiêtaj, jaki tekst jest w jego pobli¿u.
-Naci¶nij nastêpnie C-l.
-Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje siê on
-w pobli¿u tego samego tekstu.
+ Naci¶nij nastêpnie C-l.
+ Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje siê on
+ w pobli¿u tego samego tekstu.
+Mo¿esz tak¿e u¿yæ klawiszy PageUp i PageDn, je¶li s± dostêpne na
+Twojej klawiaturze, do przemieszczania siê miêdzy stronami, ale u¿ycie
+C-v i M-v jest bardziej efektywne.
PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM
----------------------------
C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka¿de z nich przesuwa kursor o jeden wiersz
albo kolumnê w okre¶lonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje:
-Poprzednia linia, C-p
-(ang. previous line)
-:
-:
-Do ty³u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
-(ang. back) : (ang. forward)
-:
-:
-Nastêpna linia, C-n
-(ang. next line)
+ Poprzednia linia, C-p
+ (ang. previous line)
+ :
+ :
+ Do ty³u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
+ (ang. back) : (ang. forward)
+ :
+ :
+ Nastêpna linia, C-n
+ (ang. next line)
>> Przesuñ kursor na ¶rodek tego schematu za pomoc± C-n lub C-p.
-Potem naci¶nij C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu.
+ Potem naci¶nij C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu.
To s± podstawowe polecenia kieruj±ce po³o¿eniem kursora, których
bêdziesz u¿ywa³ bardzo czêsto, warto wiêc je zapamiêtaæ.
>> Naci¶nij kilka razy C-n, by przesun±æ kursor do tej linii.
>> Przesuñ siê w g³±b linii za pomoc± C-f, a potem do góry za pomoc±
-C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku
-linii.
+ C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku
+ linii.
Ka¿da linia tekstu koñczy siê znakiem nowej linii, który oddziela j±
od nastêpnej. Ka¿dy Twój plik powinien siê koñczyæ znakiem nowej
linii (ale Emacs tego nie wymaga).
>> Spróbuj nacisn±æ C-b na pocz±tku linii. Powinno Ciê to przenie¶æ
-na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor
-przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii.
+ na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor
+ przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii.
C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b.
>> Naci¶nij kilka razy C-b i obserwuj po³o¿enie kursora.
-Naciskaj potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij
-jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii.
+ Naciskaj potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij
+ jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii.
Gdy przesuwasz kursor poza doln± krawêd¼ ekranu, tekst po³o¿ony
za krawêdzi± przesuwa siê na ekran (ang. scrolling). Dziêki temu
go poza ekranem.
>> Spróbuj przesun±æ kursor poza doln± granicê ekranu za pomoc± C-n
-i zobacz, co siê stanie.
+ i zobacz, co siê stanie.
Je¶li przesuwanie siê o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne,
to spróbuj przesuwaæ siê o s³owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o s³owo
dla ruchu do ty³u.
>> Naci¶nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak by¶
-móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶niêtych w ró¿nych miejscach
-wewn±trz i miêdzy s³owami.
+ móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶niêtych w ró¿nych miejscach
+ wewn±trz i miêdzy s³owami.
Zauwa¿ podobieñstwo miêdzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo czêsto
kombinacje zawieraj±ce Meta (Alt) oznaczaj± operacje zwi±zane
i koniec zdania.
>> Naci¶nij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e.
-Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
+ Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
Czy zauwa¿y³e¶, ¿e powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
M-a przesuwa Ciê o jedno zdanie? Chocia¿ nie ma tu pe³nej analogii,
Oto podsumowanie prostych poleceñ s³u¿±cych do przesuwania kursora,
w³±cznie z operacjami dotycz±cymi s³ów i zdañ:
-C-f Do przodu o jeden znak
-C-b Do ty³u o jeden znak
+ C-f Do przodu o jeden znak
+ C-b Do ty³u o jeden znak
-M-f Do przodu o s³owo
-M-b Do ty³u o s³owo
+ M-f Do przodu o s³owo
+ M-b Do ty³u o s³owo
-C-n Nastêpna linia
-C-p Poprzednia linia
+ C-n Nastêpna linia
+ C-p Poprzednia linia
-C-a Pocz±tek linii
-C-e Koniec linii
+ C-a Pocz±tek linii
+ C-e Koniec linii
-M-a Do ty³u na pocz±tek zdania
-M-e Do przodu na koniec zdania
+ M-a Do ty³u na pocz±tek zdania
+ M-e Do przodu na koniec zdania
>> Przeæwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powy¿sze polecenia.
-Nale¿± one do najczê¶ciej u¿ywanych.
+ Nale¿± one do najczê¶ciej u¿ywanych.
Dwa inne wa¿ne polecenia przesuwaj±ce kursor to M-< (Meta lub Alt
i znak mniejszo¶ci), które przesuwa kursor na pocz±tek ca³ego tekstu
klawisza Shift, by nacisn±æ "<", i podobnie musisz u¿yæ klawisza Shift,
by nacisn±æ M-<. Bez Shift uzyska³by¶ M-przecinek.
->> Naci¶nij M-<, by przej¶æ na pocz±tek podrêcznika, a potem kilka razy
-u¿yj C-v, by powróciæ do tego miejsca.
+>> Naci¶nij M-<, by przej¶æ na pocz±tek samouczka, a potem kilka razy
+ u¿yj C-v, by powróciæ do tego miejsca.
->> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec podrêcznika, i wróæ do tego
-miejsca za pomoc± kilkakrotnego M-v.
+>> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec samouczka, i wróæ do tego
+ miejsca za pomoc± kilkakrotnego M-v.
Je¶li Twoja klawiatura ma klawisze strza³ek, to mo¿esz ich u¿yæ do
przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyæ siê siê kombinacji C-b, C-f,
Na przyk³ad C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków.
>> Spróbuj u¿yæ C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesun±æ kursor
-do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego
-polecenia.
+ do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego
+ polecenia.
Wiêkszo¶æ poleceñ u¿ywa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeñ.
Jest kilka poleceñ, które u¿ywaj± go w inny sposób. Do takich wyj±tków
suwakiem. Za jego pomoc± mo¿esz przewijaæ tekst, u¿ywaj±c do tego myszy.
>> Spróbuj nacisn±æ ¶rodkowy klawisz myszy u góry pod¶wietlonego
-obszaru na suwaku. To powinno przewin±æ tekst do miejsca
-okre¶lonego przez wysoko¶æ, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy.
+ obszaru na suwaku. To powinno przewin±æ tekst do miejsca
+ okre¶lonego przez wysoko¶æ, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy.
>> Przesuñ mysz do miejsca oddalonego od górnego koñca suwaka o mniej
-wiêcej trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy.
-
-
-* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA
------------------------------------
-
-Je¶li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
-prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ klawiszy strza³ek po prawej
-stronie klawiatury. Klawisze strza³ek: w lewo, w prawo, w górê i w dó³
-dzia³aj± zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p
-i C-n, ale s± ³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i
-C-prawo, by przesuwaæ siê o s³owa, oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê
-o bloki (np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze
-oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios± Ciê one na pocz±tek i,
-odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz±tek i koniec
-pliku. Je¶li na Twojej klawiaturze s± klawisze PgUp i PgDn, to mo¿esz
-ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
-
-Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, tak jak to
-opisano powy¿ej. Wpisanie argumentu mo¿esz sobie upro¶ciæ:
-naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na
-przyk³ad, aby przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo, naci¶nij C-1 C-2
-C-prawo. Zwróæ uwagê, ¿e jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie
-musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
+ wiêcej trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy.
* GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY
polecenia, którego nie zamierzasz dokoñczyæ.
>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci¶nij C-g.
-Teraz naci¶nij C-f. Powinno to przesun±æ kursor zaledwie o
-jeden znak, poniewa¿ argument liczbowy anulowa³e¶ za pomoc± C-g.
+ Teraz naci¶nij C-f. Powinno to przesun±æ kursor zaledwie o
+ jeden znak, poniewa¿ argument liczbowy anulowa³e¶ za pomoc± C-g.
Za pomoc± klawisza C-g mo¿esz te¿ anulowaæ skutki omy³kowego
wci¶niêcia klawisza <ESC>.
to na pytanie odpowiedz, naciskaj±c n.
>> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n
-na zadane pytanie.
+ na zadane pytanie.
* OKNA
nadmiaru okien, które mog± siê pojawiæ w wyniku wywo³ania Emacsowego
systemu pomocy albo niektórych poleceñ. Robi siê to w prosty sposób:
-C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta³e okna).
+ C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta³e okna).
Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym wystêpuje cyfra 1.
Powiêksza ona okno, w którym jest kursor tak, by wype³ni³o ono ekran,
górze''.)
>> Naci¶nij Control-x 2
-Zauwa¿, ¿e okno siê kurczy, a jednocze¶nie pojawia siê nowe,
-wy¶wietlaj±ce ten sam tekst.
+ Zauwa¿, ¿e okno siê kurczy, a jednocze¶nie pojawia siê nowe,
+ wy¶wietlaj±ce ten sam tekst.
>> Naci¶nij C-x 1, a nowe okno zniknie.
Je¶li chcesz wstawiæ nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da
siê wy¶wietliæ, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i
-wstawia natychmiast do tekstu dotychczasowego. Aby wstawiæ znak nowej
+natychmiast wstawia do dotychczasowego tekstu. Aby wstawiæ znak nowej
linii, trzeba nacisn±æ klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak
oznacza³o siê znak powrotu karetki).
-Ostatni napisany znak mo¿esz skasowaæ przez naci¶niecie klawisza <Delete>.
-Klawisz ten mo¿e byæ oznaczony "Del". W pewnych wypadkach za <Delete>
-mo¿e s³u¿yæ klawisz "Backspace", ale to nie jest regu³±!
+Ostatnio napisany znak mo¿esz skasowaæ, naciskaj±c klawisz <Delback>.
+Chodzi tu o klawisz, którego normalnie u¿ywasz do skasowania ostatnio
+napisanego znaku. Na wiêkszo¶ci klawiatur wyró¿nia siê on wielko¶ci±,
+le¿y nad klawiszem <Return> i jest oznaczony napisem "Delete", "Del"
+albo "Backspace".
-Ogólniej, <Delete> usuwa znak bezpo¶rednio przed bie¿±ca pozycj±
-kursora.
+Je¶li masz na klawiaturze klawisz oznaczony "Backspace", to w³a¶nie on
+jest wspomnianym <Delback>. Oprócz niego mo¿e jeszcze wystêpowaæ
+klawisz oznaczony s³owem "Delete", ale to nie on pe³ni rolê <Delback>.
->> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je za pomoc±
-kilkakrotnego naci¶niêcia <Delete>. Nie przejmuj siê tym,
-¿e zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób g³ównego pliku
-podrêcznika. To jest Twoja w³asna kopia.
+Mówi±c bardziej ogólnie, <Delback> usuwa znak bezpo¶rednio
+poprzedzaj±cy bie¿±c± pozycjê kursora.
+
+>> Sprawd¼ to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je, kilka razy
+ naciskaj±c <Delback>. Nie martw siê, ¿e zmieniasz w ten sposób
+ niniejszy plik, w istocie nie zmieniasz g³ównego pliku samouczka.
+ Pracujesz teraz na jego kopii.
Gdy linia tekstu staje siê zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê w jednym
wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu nastêpnym.
-Znak ,,backslash'' (`\') (albo, je¶li pracujesz w okienkowym
-trybie graficznym, zagiêta strza³ka) umieszczony na prawym marginesie
+Znak ,,backslash'' (`\') (albo - je¶li pracujesz w okienkowym
+trybie graficznym - zagiêta strza³ka) umieszczony na prawym marginesie
wskazuje, ¿e dana linia jest kontynuowana w nastêpnym wierszu ekranu.
>> Wpisuj jaki¶ tekst tak d³ugo, a¿ dojdziesz do prawego marginesu, i
-potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ¿e pojawi siê linia kontynuacji.
+ potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ¿e pojawi siê linia kontynuacji.
->> U¿yj klawisza <Delete>, by usun±æ znaki tekstu, tak by linia znowu
-mie¶ci³a siê na ekranie. Linia kontynuacji zniknie.
+>> U¿yj klawisza <Delback>, by usun±æ znaki tekstu, tak by linia znowu
+ mie¶ci³a siê na ekranie; linia kontynuacji zniknie.
Znak nowej linii mo¿na skasowaæ tak jak ka¿dy inny znak. Usuniêcie znaku
nowej linii miêdzy dwiema liniami spowoduje ich po³±czenie. Je¶li powsta³a
w wyniku tego linia tekstu jest zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê na szeroko¶æ
ekranu, to zostanie wy¶wietlona z lini± kontynuacji.
->> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij <Delete>. Bie¿±ca
-linia zostanie po³±czona z poprzedni±.
+>> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij <Delback>. Bie¿±ca
+ linia zostanie po³±czona z poprzedni±.
>> Naci¶nij <Return>, by z powrotem wstawiæ znak nowej linii, który
-skasowa³e¶.
+ skasowa³e¶.
-Jak juz wiesz, wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿na wywo³aæ z parametrem
+Jak ju¿ wiesz, wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿na wywo³aæ z parametrem
liczby powtórzeñ; dotyczy to tak¿e znaków tekstu. Argument liczbowy
powoduje wstawienie znaku odpowiadaj±c± mu liczbê razy.
poprawiania b³êdów. W Emacsie mo¿esz usuwaæ równie¿ ca³e s³owa lub
linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
-<Delete> usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem
-C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem
+ <Delback> usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem
+ C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem
-M-<Delete> wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem
-M-d wytnij s³owo bezpo¶rednio za kursorem
+ M-<Delback> wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem
+ M-d wytnij s³owo bezpo¶rednio za kursorem
-C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca
-M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania
+ C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca
+ M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania
-Warto zauwa¿yæ, ¿e stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i
-M-d rozszerza analogiê wystêpuj±c± w zestawieniu C-f i M-f
-(<Delete> tak naprawdê nie jest znakiem steruj±cym, ale nie miejsce tu na
-roztrz±sanie, dlaczego
-tak jest). C-k i M-k s± podobne do C-e i M-e w tym sensie, ¿e linie s±
+Warto zauwa¿yæ, ¿e stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i M-d
+rozszerza analogiê wystêpuj±c± w zestawieniu C-f i M-f (<Delete> tak
+naprawdê nie jest znakiem steruj±cym, ale nie jest to tutaj
+istotne). C-k i M-k s± podobne do C-e i M-e w tym sensie, ¿e linie s±
odpowiednikami zdañ.
>> Przesuñ kursor na literê O na pocz±tku poprzedniego paragrafu.
>> Naci¶nij C-SPC. Emacs wy¶wietli "Mark set" (znacznik ustawiony)
-na dole ekranu.
+ na dole ekranu.
>> Przesuñ kursor do litery o w s³owie ,,kursor'' w drugim zdaniu.
>> Naci¶nij C-w. Ta komenda wytnie ca³y fragment zaczynaj±cy siê od O,
-a koñcz±cy tu¿ przed o.
+ a koñcz±cy tu¿ przed o.
Gdy usuwasz wiêcej ni¿ jeden znak naraz, Emacs zachowuje usuniêty
tekst po to, by móg³ go z powrotem gdzie¶ wstawiæ. Wstawianie
Zauwa¿ ró¿nicê miêdzy ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegaj±c± na tym,
¿e rzeczy wyciête mo¿na na nowo wklejaæ, usuniêtych natomiast wklejaæ nie
mo¿na. Na ogó³ polecenia Emacsa, które kasuj± du¿o tekstu, zachowuj± go,
-podczas gdy polecenia, które po prostu usuwaj± jeden znak albo puste
-linie lub odstêpy, usuniêtego tekstu nie zachowuj±.
+podczas gdy polecenia, które po prostu kasuj± jeden znak albo puste
+linie lub odstêpy, skasowanego tekstu nie zachowuj±.
>> Przesuñ kursor na pocz±tek linii, która nie jest pusta. Naci¶nij
-C-k, by wyci±æ tekst z tej linii.
+ C-k, by wyci±æ tekst z tej linii.
>> Naci¶nij C-k jeszcze raz. Zauwa¿, ¿e wycina to znak nowej linii,
-który znajduje siê za ta lini±.
+ który znajduje siê za ta lini±.
Zwróæ uwagê, ¿e pojedyncze C-k wycina zawarto¶æ linii, a powtórne C-k
wycina sam± liniê, tak ¿e pozosta³e linie przesuwaj± siê do góry. C-k
A by odzyskaæ ten wyciêty tekst...
>> ...naci¶nij C-y. Przesuñ potem kursor o kilka linii w dó³ i
-naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ¿e wstawia to ten sam tekst.
+ naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ¿e wstawia to ten sam tekst.
Co zrobiæ, je¶li chcesz wstawiæ tekst, który wcze¶niej wyci±³e¶,
a potem wycinasz co¶ innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyciêty.
z którego wystartowa³e¶ (czyli tekstu wyciêtego ostatnio).
>> Wytnij jak±¶ liniê, zmieñ pozycjê kursora i wytnij inn±. Naci¶nij
-potem C-y, by wstawiæ drug± z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y
-i linia ta zostanie zast±piona przez t± pierwsz±. Naci¶nij M-y
-jeszcze kilka razy, by zobaczyæ, co siê dzieje. Powtarzaj to a¿
-do ponownego pojawienia siê drugiej z linii. Mo¿esz te¿ wypróbowaæ,
-co siê stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
-albo ujemnym.
+ potem C-y, by wstawiæ drug± z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y
+ i linia ta zostanie zast±piona przez t± pierwsz±. Naci¶nij M-y
+ jeszcze kilka razy, by zobaczyæ, co siê dzieje. Powtarzaj to a¿
+ do ponownego pojawienia siê drugiej z linii. Mo¿esz te¿ wypróbowaæ,
+ co siê stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
+ albo ujemnym.
* COFNIJ
zmian.)
>> Wytnij tê liniê za pomoc± C-k, a potem naci¶nij C-x u; linia
-powinna siê pojawiæ ponownie.
+ powinna siê pojawiæ ponownie.
C-_ jest innym sposobem wywo³ania polecenia "cofnij"; dzia³a to
dok³adnie tak samo jak C-x u, jest jednak ³atwiejsze do naci¶niêcia
i koñczy my¶lnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej
czê¶ci ekranu zawsze mo¿esz znale¼æ nazwê pliku, który w³a¶nie
odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który
-jest Twoj± w³asn± kopi± podrêcznika Emacsa. Obojêtnie, który plik
+jest Twoj± w³asn± kopi± samouczka Emacsa. Obojêtnie, który plik
odwiedzisz, w³a¶nie w tym miejscu pojawi siê jego nazwa.
Polecenia s³u¿±ce do odwiedzania i zachowywania plików ró¿ni± siê
polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest
nazw± pliku). Po wpisaniu polecenia
-C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file)
+ C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file)
Emacs poprosi Ciê o wpisanie nazwy pliku. Pojawia siê ona w dolnej linii
ekranu. Gdy ta linia jest u¿ywana do wprowadzania tego typu danych,
minibuforze) mo¿na anulowaæ klawiszem C-g.
>> Naci¶nij C-x C-f, po czym naci¶nij C-g. Na skutek tego zniknie
-minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które
-tego minibufora u¿ywa³o. W rezultacie nie odwiedzisz ¿adnego pliku.
+ minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które
+ tego minibufora u¿ywa³o. W rezultacie nie odwiedzisz ¿adnego pliku.
Gdy skoñczysz wpisywaæ nazwê pliku, naci¶nij <Return>. Wówczas
polecenie C-x C-f zabierze siê do roboty i znajdzie plik, który
i mo¿esz j± edytowaæ. Gdy chcesz zachowaæ zmiany, by je utrwaliæ,
wydaj polecenie
-C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
+ C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to
robisz, Emacs zmienia nazwê oryginalnego pliku, dodaj±c na
ekranu. Pliki powiniene¶ zachowywaæ stosunkowo czêsto, aby nie straciæ
za du¿o w wypadku za³amania systemu.
->> Naci¶nij C-x C-s, by zachowaæ dla siebie kopiê podrêcznika. Emacs
-powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
+>> Naci¶nij C-x C-s, by zachowaæ dla siebie kopiê samouczka. Emacs
+ powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
UWAGA: W niektórych systemach naci¶niêcie C-x C-s zamra¿a ekran i w
rezultacie Emacs nie mo¿e pokazywaæ tekstu. Oznacza to, ¿e sk³adowa
mieæ w Emacsie odwiedzonych jednocze¶nie wiele plików.
>> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomoc± C-x C-f foo <Return>.
-Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s.
-W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wróciæ do podrêcznika.
+ Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s.
+ W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wróciæ do samouczka.
Emacs przechowuje tekst ka¿dego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''.
Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewn±trz Emacsa. By
zobaczyæ listê buforów, które istniej± w Twoim Emacsie, naci¶nij
-C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
+ C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
>> Naci¶nij C-x C-b.
Zwróæ uwagê, ¿e ka¿dy bufor ma w³asn± nazwê, mo¿e te¿ mieæ skojarzon± z
-nim nazwê pliku, który odwiedza. Niektóre bufory nie odpowiadaj± ¿adnemu
-odwiedzanemu plikowi. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza
-¿adnego pliku; zawiera on listê buforów, utworzon± w reakcji na
-naci¶niêcie przez Ciebie C-x C-b. KA¯DY tekst, który ogl±dasz w Emacsie,
+nim nazwê pliku, który odwiedza. KA¯DY tekst, który ogl±dasz w Emacsie,
jest zawsze czê¶ci± jednego z buforów.
>> Naci¶nij C-x 1 by pozbyæ siê listy buforów.
+Je¶li masz kilka buforów to tylko jeden z nich jest aktualny, ten
+który w³a¶nie edytujesz. Je¶li chcesz edytowaæ inny bufer musisz siê
+do niego "prze³±czyæ" (ang. switch). Je¶li chcesz prze³±czyæ siê do
+bufora, który odwiedza jaki¶ plik, mo¿esz to zrobiæ poprzez ponowne
+odwiedzenie pliku za pomoc± C-x C-f. Ale istnieje tak¿e ³atwiejszy
+sposób: u¿yj C-x b. U¿ywaj±c tej komendy musisz podaæ nazwê bufora, do
+którego zamierzasz siê prze³±czyæ.
+
+>> Naci¶nij C-x b foo <Return> by wróciæ do bufora "foo", który
+ przechowuje tekst pliku "foo". Nastêpnie naci¶nij C-x b TUTORIAL
+ <Return> by wróciæ do samouczka.
+
+Zwykle nazwa bufora odpowiada nazwie pliku (bez ¶cie¿ki), choæ czasami
+zdarza siê inaczej. Lista buforów, któr± tworzysz za pomoc± C-x C-b
+pokazuje nazwy wszystkich buforów.
+
+KA¯DY tekst, który pojawia siê w oknie Emacsa jest czê¶ci± jakiego¶
+bufora. Niektóre bufory nie odpowiadaj± ¿adnemu odwiedzanemu
+plikowi. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza ¿adnego pliku;
+zawiera on listê buforów, utworzon± w reakcji na naci¶niêcie przez
+Ciebie C-x C-b. Bufor "*Messages*" tak¿e nie odwiedza ¿adnego pliku;
+zawiera komunikaty, które pojawia³y siê podczas Twojej sesji z
+Emacsem.
+
+>> Naci¶nij C-x b *Messages* <Return> by obejrzeæ bufor zawieraj±cy
+ komunikaty. Nastêpnie naci¶nij C-x b TUTORIAL <Return> by wróciæ do
+ samouczka.
+
Je¶li zmieniasz tekst w jakim¶ pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to
zawarto¶æ tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany,
które wprowadzi³e¶, pozostaj± w Emacsie, w buforze tego¿ pliku.
niego przechodziæ za pomoc± C-x C-f i dopiero potem wywo³ywaæ C-x C-s.
Dlatego istnieje polecenie:
-C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
+ C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla ka¿dego z buforów, w którym
wystêpuj± nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go
w tej chwili zachowaæ.
>> Wstaw jak±¶ liniê tekstu, a potem naci¶nij C-x s.
-Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor
-TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co, naciskaj±c y.
-
-
-* U¯YWANIE MENU
----------------
-
-Je¶li pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powiniene¶ zauwa¿yæ
-pasek z menu. Tego menu mo¿esz u¿ywaæ, by wywo³ywaæ najczê¶ciej
-potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz
-s±dzi³, ¿e jest to ³atwiejsze ni¿ u¿ywanie klawiatury, poniewa¿ nie
-musisz siê na pamiêæ uczyæ kombinacji klawiszy, które uruchamiaj±
-poszczególne polecenia. Gdy ju¿ jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
-sobie te kombinacje przyswajaæ --- dla wygody przy pozycjach menu
-pokazywane s± odpowiadaj±ce im kombinacje klawiszy.
-
-Zwróæ uwagê, ¿e niektóre pozycje wystêpuj±ce w menu nie maj±
-odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad pozycja "Buffers" powoduje
-wy¶wietlenie listy wszystkich dostêpnych buforów. Do ka¿dego z nich
-mo¿esz siê prze³±czyæ, wybieraj±c jego nazwê, wy¶wietlon± pod pozycj±
-Buffers.
+ Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor
+ TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co, naciskaj±c y.
* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEÑ
Emacs radzi sobie z tym problemem, udostêpniaj±c polecenia X (ang.
eXtend). Istniej± dwa rodzaje tych poleceñ:
-C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak.
-M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim
-pe³na, niekiedy d³uga nazwa polecenia.
+ C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak.
+ M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim
+ pe³na, niekiedy d³uga nazwa polecenia.
Polecenia te s± u¿yteczne, ale u¿ywa siê ich nie tak czêsto, jak tych,
których ju¿ siê nauczy³e¶. Mia³e¶ ju¿ okazjê poznaæ dwa z nich: C-x C-f,
Istnieje wiele poleceñ zaczynaj±cych siê od C-x. Oto lista tych,
których ju¿ siê nauczy³e¶:
-C-x C-f odwied¼ plik
-C-x C-s zachowaj plik
-C-x C-b wy¶wietl listê buforów
-C-x C-c wyjd¼ z Emacsa
-C-x u cofnij
+ C-x C-f odwied¼ plik
+ C-x C-s zachowaj plik
+ C-x C-b wy¶wietl listê buforów
+ C-x C-c wyjd¼ z Emacsa
+ C-x u cofnij
Poleceñ podawanych za pomoc± nazwy u¿ywa siê jeszcze rzadziej lub u¿ywa
siê tylko w niektórych trybach. Przyk³adem mo¿e byæ polecenie
klawisza <Return>.
>> Przesuñ kursor do czystej linii, dwie linie poni¿ej tej.
-Naci¶nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
+ Naci¶nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
-Zwróæ uwagê, jak ta linia siê zmieni³a: zast±pi³e¶ s³owem
-,,zmodyfikuje'' ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej
-pozycji kursora.
+ Zwróæ uwagê, jak ta linia siê zmieni³a: zast±pi³e¶ s³owem
+ ,,zmodyfikuje'' ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej
+ pozycji kursora.
* AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE
--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
Linia ta podaje u¿yteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który
-edytujesz. Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
+edytujesz.
+
+Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
który odwiedzi³e¶. --NN%-- informuje o bie¿±cej pozycji wewn±trz
tekstu; oznacza to, ¿e NN procent tekstu znajduje siê ponad górnym
brzegiem ekranu. Je¶li pocz±tek pliku znajduje siê na pocz±tku
jest poleceniem prze³±czaj±cym tryb podstawowy.
Je¶li zamierzasz edytowaæ tekst w jêzyku angielskim, taki jak na
-przyk³ad oryginalna wersja tego podrêcznika, to prawdopodobnie
+przyk³ad oryginalna wersja tego samouczka, to prawdopodobnie
powiniene¶ u¿yæ trybu tekstowego (ang. text mode).
>> Napisz M-x text-mode<Return>.
naci¶nij C-h m.
>> Naci¶nij C-u C-v raz lub wiêcej razy, tak by ta linia znalaz³a siê
-blisko góry ekranu.
+ blisko góry ekranu.
>> Naci¶nij C-h m, by odczytaæ dokumentacjê na temat tego, czym tryb
-tekstowy ró¿ni siê od trybu podstawowego.
+ tekstowy ró¿ni siê od trybu podstawowego.
>> Naci¶nij q, by usun±æ dokumentacjê trybu z ekranu.
polecenie ,,prze³±cza tryb''.
>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napisów
-,,asdf '' tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e linia podzieli na dwie.
-Miêdzy literami musisz wstawiaæ spacje, poniewa¿ tryb
-automatycznego wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje.
+ ,,asdf '' tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e linia podzieli na dwie.
+ Miêdzy literami musisz wstawiaæ spacje, poniewa¿ tryb
+ automatycznego wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje.
Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale mo¿esz to zmieniæ
poleceniem C-x f. Powiniene¶ poleceniu podaæ argument liczbowy
mówi±cy, w której kolumnie ma zostaæ ustawiony margines.
>> Wywo³aj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f).
-Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ¿e Emacs wype³nia linie do
-d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
-70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
+ Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ¿e Emacs wype³nia linie do
+ d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
+ 70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
Je¶li zmieniasz tekst wewn±trz akapitu, to tryb automatycznego
wype³niania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Mo¿esz go wyrównaæ
Naci¶niêcie <Return> koñczy proces szukania.
>> Rozpocznij teraz szukanie, naciskaj±c C-s. POWOLI, litera po
-literze, napisz s³owo kursor, zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku
-i obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie
-r, bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa kursor
-jednokrotnie. Naci¶nij jeszcze raz C-s, by znale¼æ nastêpne
-wyst±pienie s³owa kursor. Naci¶nij teraz cztery razy <Delete>
-i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij <Return>, by skoñczyæ
-szukanie.
+ literze, napisz s³owo kursor, zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku
+ i obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie
+ r, bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa kursor
+ jednokrotnie. Naci¶nij jeszcze raz C-s, by znale¼æ nastêpne
+ wyst±pienie s³owa kursor. Naci¶nij teraz cztery razy <Delback>
+ i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij <Return>, by skoñczyæ
+ szukanie.
Widzia³e¶, co siê dzia³o? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje
przej¶æ do miejsca wyst±pienia ³añcucha, który wpisa³e¶ do tej pory,
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podrêczniku
Emacsa.
-Je¶li podczas szukania przyrostowego naci¶niesz <Delete>, to zauwa¿ysz,
+Je¶li podczas szukania przyrostowego naci¶niesz <Delback>, to zauwa¿ysz,
¿e w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie ³añcucha, a
kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypu¶æmy na przyk³ad, ¿e
nacisn±³e¶ k i znalaz³e¶ pierwsze wyst±pienie tej litery. Je¶li teraz
naci¶niesz u, to kursor przesunie siê tu¿ za najbli¿sze litery
-ku. Naci¶nij teraz <Delete>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
+ku. Naci¶nij teraz <Delback>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
³añcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wyst±pienia litery k.
Je¶li podczas szukania naci¶niesz jaki¶ klawisz w kombinacji z META lub
>> Przesuñ kursor do tej linii i naci¶nij C-u 0 C-l.
>> Naci¶nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
-wy¶wietlaj± ten podrêcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie.
+ wy¶wietlaj± ten samouczek. Kursor pozostaje w górnym oknie.
>> Naci¶nij C-M-v by przewin±æ dolne okno. (Je¶li nie masz
-klawisza Meta lub Alt, to naci¶nij ESC C-v.)
+ klawisza Meta lub Alt, to naci¶nij ESC C-v.)
>> Naci¶nij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesun±æ kursor do
-dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin±æ jego
-zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ, odczytuj z górnego okna.
+ dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin±æ jego
+ zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ, odczytuj z górnego okna.
>> Naci¶nij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wróci³ do górnego okna.
-Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia.
+ Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia.
Ka¿de okno pamiêta po³o¿enie swojego kursora, lecz w danej chwili
tylko jedno z okien wy¶wietla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne
rzeczy:
>> Naci¶nij C-x 4 C-f i nazwê jednego z Twoich plików. Zakoñcz
-wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi siê w dolnym
-oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
+ wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi siê w dolnym
+ oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
>> Naci¶nij C-x o, by wróciæ do górnego okna, oraz C-x 1 by usun±æ
-dolne okno.
+ dolne okno.
* REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI
by pozbyæ siê nadmiaru okien albo wyj¶æ z minibufora.
>> Naci¶nij M-x by wej¶æ do minibufora, potem naci¶nij ESC ESC ESC, by
-z niego wyj¶æ.
+ z niego wyj¶æ.
Aby wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy u¿yæ C-g. Dzieje
siê tak dlatego, ¿e klawisz C-g jest u¿ywany do anulowania poleceñ i
SZUKANIE POMOCY
---------------
-W tym podrêczniku dostarczyli¶my tylko tyle informacji, ile jest
+W tym samouczku dostarczyli¶my tylko tyle informacji, ile jest
niezbêdne, by¶ móg³ zacz±æ u¿ywaæ Emacsa. Emacs jest istn± kopalni±
najró¿niejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisaæ. Bêdziesz
zapewne chcia³ dowiedzieæ siê o Emacsie wiêcej, poniewa¿ posiada on
wy¶wietli krótki opis polecenia odpowiadaj±cego tej kombinacji.
>> Naci¶nij C-h c C-p.
+
Powinno to przywo³aæ komunikat, o tre¶ci podobnej do
-C-p runs the command previous-line
+ C-p runs the command previous-line
W ten sposób mo¿esz uzyskaæ ,,nazwê funkcji'' przypisanej kombinacji
klawiszy. Przydaje siê to podczas pisania kodu w Lispie, w którym
kombinacje klawiszy, na przyk³ad C-x C-s albo (je¶li nie masz klawisza
META lub Alt) <ESC>v.
-
By uzyskaæ wiêcej informacji na temat polecenia, naci¶nij C-h k
zamiast C-h c.
Oto kilka innych u¿ytecznych wariantów C-h:
-C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
+ C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie ca³±
-informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
-polecenie C-p.
+ informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
+ polecenie C-p.
Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacjê zmiennych,
których warto¶ci mo¿esz zmieniæ, aby dostosowaæ Emacsa do swoich
preferencji. Wpisz nazwê zmiennej, gdy Emacs o ni± poprosi.
-C-h a Apropos. Wpisz s³owo, a Emacs wypisze listê
-wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo.
-Polecenia te mo¿na wywo³ywaæ za pomoc± Meta-x.
-Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub
-dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± te polecenia.
+ C-h a Apropos. Wpisz s³owo, a Emacs wypisze listê
+ wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo.
+ Polecenia te mo¿na wywo³ywaæ za pomoc± Meta-x.
+ Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub
+ dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± te polecenia.
+
+>> Napisz C-h a file<Return>.
->> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz listê wszystkich poleceñ,
+Zobaczysz listê wszystkich poleceñ,
dostêpnych za pomoc± M-x, które maja s³owo "file" w swojej nazwie.
Zauwa¿ysz tam tak¿e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
umieszczone obok nazw poleceñ "find-file" i "write-file".
>> Napisz C-M-v, aby przewin±æ okno pomocy. Zrób to kilka razy.
>> Napisz C-x 1, aby usun±æ okno pomocy.
-C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To
-polecenie prze³±czy Ciê do specjalnego bufora o nazwie
-*info*, gdzie bêdziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki
-dotycz±ce pakietów zainstalowanych w Twoim
-systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznaæ siê z
-podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wcze¶niej nie u¿ywa³e¶
-trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo¿liwo¶ci
-tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z niniejszym krótkim
-podrêcznikiem, w dalszej pracy dostêp do dokumentacji
-bêdziesz uzyskiwa³ w³a¶nie za pomoc± Emacs Info.
+ C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To
+ polecenie prze³±czy Ciê do specjalnego bufora o nazwie
+ *info*, gdzie bêdziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki
+ dotycz±ce pakietów zainstalowanych w Twoim
+ systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznaæ siê z
+ podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wcze¶niej nie u¿ywa³e¶
+ trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo¿liwo¶ci
+ tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z niniejszym krótkim
+ samouczkiem, w dalszej pracy dostêp do dokumentacji
+ bêdziesz uzyskiwa³ w³a¶nie za pomoc± Emacs Info.
+DODATKOWE FUNKCJE
+-----------------
+
+Wiêcej o Emacsie mo¿esz siê nauczyæ czytaj±c jego podrêcznik, w formie
+ksi±¿kowej lub on-line w postaci Info (u¿yj menu Help lub naci¶nij F10
+h r). Dwie dodatkowe w³a¶ciwo¶ci, które szczególnie mog± siê przydaæ
+to dope³nianie wprowadzanych danych i dired u³atwiaj±ce zarz±dzanie
+plikami.
+
+Dope³nianie pozwala unikn±æ niepotrzebnego wpisywania. Na przyk³ad
+je¶li chcesz siê prze³±czyæ do bufora *Messages*, mo¿esz nacisn±æ C-x
+b *M<Tab> a Emacs dope³ni dalsz± czê¶æ nazwy za Ciebie na tyle, na ile
+bêdzie w stanie ustaliæ na podstawie tego, co do tej pory wpisa³e¶. Dope³nianie
+jest opisane w Info w podrêczniku Emacsa w czê¶ci zatytu³owanej
+"Dop³nianie" (ang. Completion).
+
+Dired umo¿liwia Ci zrobienie wykazu plików w danym katalogu (dodatkowo
+w podkatalogach), przemieszczanie siê wewn±trz tej listy, odwiedzanie
+plików, zmienianie nazw, usuwanie i inne operacje na plikach. Dired
+jest opisane w Info w podrêczniku Emacsa w czê¶ci zatytu³owanej
+"Dired".
+
+Podrêcznik dodatkowo opisuje wiele innych w³a¶ciwo¶ci Emacsa.
+
+
+* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA (akapit dodany przez autorów wersji polskiej)
+-----------------------------------
+
+Je¶li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
+prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ klawiszy strza³ek po prawej
+stronie klawiatury. Klawisze strza³ek: w lewo, w prawo, w górê i w dó³
+dzia³aj± zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p
+i C-n, ale s± ³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i
+C-prawo, by przesuwaæ siê o s³owa, oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê
+o bloki (np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze
+oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios± Ciê one na pocz±tek i,
+odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz±tek i koniec
+pliku. Je¶li na Twojej klawiaturze s± klawisze PgUp i PgDn, to mo¿esz
+ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
+
+Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, tak jak to
+opisano powy¿ej. Wpisanie argumentu mo¿esz sobie upro¶ciæ:
+naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na
+przyk³ad, aby przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo, naci¶nij C-1 C-2
+C-prawo. Zwróæ uwagê, ¿e jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie
+musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
+
+
+* U¯YWANIE MENU (akapit dodany przez autorów wersji polskiej)
+---------------
+
+Je¶li pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powiniene¶ zauwa¿yæ
+pasek z menu. Tego menu mo¿esz u¿ywaæ, by wywo³ywaæ najczê¶ciej
+potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz
+s±dzi³, ¿e jest to ³atwiejsze ni¿ u¿ywanie klawiatury, poniewa¿ nie
+musisz siê na pamiêæ uczyæ kombinacji klawiszy, które uruchamiaj±
+poszczególne polecenia. Gdy ju¿ jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
+sobie te kombinacje przyswajaæ --- dla wygody przy pozycjach menu
+pokazywane s± odpowiadaj±ce im kombinacje klawiszy.
+
+Zwróæ uwagê, ¿e niektóre pozycje wystêpuj±ce w menu nie maj±
+odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad pozycja "Buffers" powoduje
+wy¶wietlenie listy wszystkich dostêpnych buforów. Do ka¿dego z nich
+mo¿esz siê prze³±czyæ, wybieraj±c jego nazwê, wy¶wietlon± pod pozycj±
+Buffers.
+
PODSUMOWANIE
------------
konceptu przej¶cia na chwilê do pow³oki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje''
okno Emacsa.)
-Ten podrêcznik by³ pisany tak, by wszyscy nowi u¿ytkownicy mogli go
+Ten samouczek by³ pisany tak, by wszyscy nowi u¿ytkownicy mogli go
zrozumieæ. Je¶li co¶ pozostawi³ niejasnym, nie sied¼ cicho i nie
obwiniaj siebie, tylko daj nam znaæ!
KOPIOWANIE
----------
-Niniejszy podrêcznik jest potomkiem w d³ugiej linii podrêczników
+Niniejszy samouczek jest potomkiem w d³ugiej linii samouczków
Emacsa, która rozpoczyna siê od tego, który zosta³ napisany przez
Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta³ on zmodyfikowany we
wrze¶niu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizowa³ go w celu uwzglêdnienia
<remek@npac.syr.edu>, a pomaga³ mu Ryszard Kubiak
<rysiek@ipipan.gda.pl>. Tamto t³umaczenie zosta³o uaktualnione dla
wersji GNU Emacs 21 przez Beatê Wierzcho³owsk± <beataw@orient.uw.edu.pl>
- z pomoc± Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>.
+z pomoc± Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>.
-Ta wersja podrêcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
+Ta wersja samouczka, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
autorskim, ale wolno j± kopiowaæ pod nastêpuj±cymi warunkami:
-Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation
+Copyright (C) 1985, 1994, 2001, 2002, 2003, 2004,
+ 2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.
Zezwala siê na wykonywanie lub rozpowszechnianie
wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym
znajomym kopie Emacsa. Pomó¿ têpiæ obstrukcjonizm w informatyce,
u¿ywaj±c, tworz±c i dziel±c siê oprogramowaniem swobodnym.
-
;;; Local Variables:
;;; mode: fundamental
-;;; coding: latin-2-unix
+;;; coding: latin-2
+;;; sentence-end-double-space: nil
;;; End:
-
-
+;;; arch-tag: 6c6b7445-4cd5-44ca-a101-7f4697b92f60