-Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc.
-Szczegó³y na koñcu pliku. Czytasz w³a¶nie krótki podrêcznik Emacsa.
-
-Polecenia Emacsa ogólnie wymagaj± wci¶niêcia klawisza CONTROL (czasami
-oznaczanego CTRL lub CTL) lub klawisza META (czasami oznaczanego EDIT
-lub ALT). Zamiast pisaæ META czy CONTROL za ka¿dym razem, gdy masz
-przycisn±æ ten klawisz, u¿ywaæ bêdziemy nastêpuj±cych skrótów:
-
- C-<znak> oznacza trzymanie klawisza CONTROL podczas wciskania klawisza <znak>.
- Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o naci¶niêciu f, podczas gdy
- klawisz CONTROL by³ wci¶niêty.
- M-<znak> oznacza trzymanie klawisza META wci¶niêtego podczas
- wciskania klawisza <znak>. Je¶li nie masz klawisza META,
- naci¶nij i pu¶æ klawisz ESC, a potem naci¶nij klawisz <znak>.
-
-Uwaga: by zakoñczyæ sesje Emacsa naci¶nij C-x C-c (dwa znaki).
-Znaki ">>" na lewym marginesie w dalszej czê¶ci tego podrêcznika
-oznaczaj± æwiczenia dla Ciebie. Na przyk³ad:
+Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. Szczegó³y na
+koñcu pliku. Czytasz w³a¶nie krótki podrêcznik Emacsa.
+
+Niniejszy akapit celowo nie zawiera polskich liter. Jesli polskie znaki
+w dalszej czesci podrecznika nie sa poprawnie wyswietlane, to znaczy, ze
+Twoj Emacs nie zostal jeszcze prawidlowo skonfigurowany. Pomoc w tym
+zakresie mozesz znalezc pod adresem:
+<URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki>
+
+Polecenia Emacsa wymagaj± na ogó³ wci¶niêcia klawisza CONTROL (oznaczanego
+czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT
+albo ALT). Zamiast pisaæ META czy CONTROL, za ka¿dym razem gdy bêdziesz
+mia³ przycisn±æ jeden z tych klawiszy, bêdziemy u¿ywali nastêpuj±cych skrótów:
+
+C-<znak> bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza CONTROL podczas
+wciskania klawisza <znak>. Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o
+naci¶niêciu f, wówczas gdy klawisz CONTROL jest wci¶niêty.
+M-<znak> bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza Meta lub Alt podczas
+wciskania klawisza <znak>. Je¶li na klawiaturze nie ma klawisza META,
+to trzeba nacisn±æ i pu¶ciæ klawisz ESC, a potem nacisn±æ klawisz <znak>.
+
+Uwaga: aby zakoñczyæ sesjê Emacsa, naci¶nij C-x C-c (kolejno dwa znaki).
+Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj± w dalszej czê¶ci tego podrêcznika
+æwiczenia dla Ciebie. Na przyk³ad:
+
<<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>>
->> Teraz naci¶nij C-v (nastêpny ekran), by przej¶æ na nastêpny ekran
- podrêcznika (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisz CONTROL i v).
- Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz
- do koñca ekranu.
+[W celach dydaktycznych s± zrobione dodatkowe odstêpy. Tekst jest kontynuowany ni¿ej.]
+
+>> Teraz naci¶nij C-v (nastêpny ekran), aby przej¶æ na nastêpny ekran
+podrêcznika (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisze CONTROL i v).
+Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz
+do koñca ekranu.
-Zwróæ uwagê na to, ze kilka linii powtarza siê, gdy przechodzisz z
-ekranu na ekran; zachowanie to ma zapewniæ pewna ci±g³o¶æ podczas
-przesuwania siê w obrêbie pliku.
+Zwróæ uwagê na to, ¿e kilka linii siê powtarza, gdy przechodzisz z
+ekranu na nastêpny; ma to zapewniæ wra¿enie ci±g³o¶ci podczas przesuwania
+siê w obrêbie pliku.
-Pierwsza umiejêtno¶ci±, która powiniene¶ opanowaæ, jest sposób
-przesuwania siê z miejsca na miejsce. Ju¿ wiesz, jak przesuwaæ siê o
-jeden ekran do przodu. By przesun±æ siê o jeden ekran do tylu,
-wci¶nij M-v (wci¶nij META i naci¶nij v, lub naci¶nij <ESC>v je¶li nie
-masz klawisza META lub EDIT).
+Pierwsz± umiejêtno¶ci±, która powiniene¶ opanowaæ, jest sposób
+przesuwania siê z miejsca na miejsce. Wiesz ju¿, jak przesuwaæ siê
+o jeden ekran do przodu. Aby przesun±æ siê o jeden ekran do ty³u,
+wci¶nij kombinacjê klawiszy M-v (to znaczy wci¶nij i przytrzymaj
+klawisz META lub Alt i jednocze¶nie naci¶nij v albo naci¶nij kolejno
+klawisze <ESC> v, je¶li nie masz klawisza META lub Alt).
->> Spróbuj nacisn±æ M-v, a potem C-v by przesun±æ siê w przód i w ty³
- kilka razy.
+>> Spróbuj nacisn±æ M-v, a potem C-v, by przesun±æ siê w przód i w ty³
+kilka razy.
PODSUMOWANIE
------------
-Nastêpuj±ce polecenia s± u¿yteczne do przegl±dania po jednym ekranie:
+Nastêpuj±ce polecenia s³u¿± do przegl±dania tekstu po jednym ekranie:
- C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu
- M-v Przesuñ siê o jeden ekran do tylu
- C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c
- tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu.
- (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
+C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu
+M-v Przesuñ siê o jeden ekran do tylu
+C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c
+tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu.
+(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
->> Znajd¼ kursor i zapamiêtaj, jaki tekst jest w jego okolicy.
- Naci¶nij nastêpnie C-l.
- Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje
- siê on w okolicy tego samego tekstu.
+>> Znajd¼ kursor i zapamiêtaj, jaki tekst jest w jego pobli¿u.
+Naci¶nij nastêpnie C-l.
+Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje siê on
+w pobli¿u tego samego tekstu.
PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM
Przesuwanie siê z ekranu na ekran jest u¿yteczne, ale jak przej¶æ do
okre¶lonego miejsca w obrêbie jednego ekranu?
-Mo¿na to zrobiæ na kilka sposobów. Najprostszym jest u¿ycie poleceñ
-C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka¿de z tych poleceñ przesuwa kursor o jeden
-wiersz lub kolumnê w okre¶lonym kierunku. Oto schemat, który to
-obrazuje:
-
- Poprzednia linia, C-p
- (ang. previous line)
- :
- :
- Wstecz, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
- (ang. back) : (ang. forward)
- :
- :
- Nastêpna linia, C-n
- (ang. next line)
-
->> Przesuñ kursor na ¶rodek schematu za pomoc± C-n lub C-p. Naci¶nij
- potem C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu.
+Mo¿na to zrobiæ na kilka sposobów. Najprostszym jest u¿ycie poleceñ
+C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka¿de z nich przesuwa kursor o jeden wiersz
+albo kolumnê w okre¶lonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje:
+
+Poprzednia linia, C-p
+(ang. previous line)
+:
+:
+Do ty³u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
+(ang. back) : (ang. forward)
+:
+:
+Nastêpna linia, C-n
+(ang. next line)
+
+>> Przesuñ kursor na ¶rodek tego schematu za pomoc± C-n lub C-p.
+Potem naci¶nij C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu.
To s± podstawowe polecenia kieruj±ce po³o¿eniem kursora, których
-bêdziesz u¿ywaæ nieustannnie, warto wiêc je zapamiêtaæ.
+bêdziesz u¿ywa³ bardzo czêsto, warto wiêc je zapamiêtaæ.
>> Naci¶nij kilka razy C-n, by przesun±æ kursor do tej linii.
>> Przesuñ siê w g³±b linii za pomoc± C-f, a potem do góry za pomoc±
- C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku
- linii.
+C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku
+linii.
-Ka¿da linia tekstu koñczy siê znakiem nowej linii, który oddziela ja
-od nastêpnej. Ka¿dy Twój plik powinien koñczyæ siê znakiem nowej
-linii (ale Emacs nie zmusza Ciê do tego).
+Ka¿da linia tekstu koñczy siê znakiem nowej linii, który oddziela j±
+od nastêpnej. Ka¿dy Twój plik powinien siê koñczyæ znakiem nowej
+linii (ale Emacs tego nie wymaga).
->> Spróbuj nacisn±æ C-b na pocz±tku linii. Powinno to Ciê przenie¶æ
- na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor
- przechodzi nad znakiem nowej linii.
+>> Spróbuj nacisn±æ C-b na pocz±tku linii. Powinno Ciê to przenie¶æ
+na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor
+przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii.
C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b.
->> Naci¶nij kilka razy C-b, by¶ dostrzeg³, gdzie jest kursor.
- Naci¶nij potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij
- jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii.
+>> Naci¶nij kilka razy C-b i obserwuj po³o¿enie kursora.
+Naciskaj potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij
+jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii.
-Gdy przesuwasz kursor poza dolna krawêd¼ ekranu, tekst za krawêdzi±
-przesuwa siê na ekran (ang. scrolling). Dziêki temu Emacs mo¿e
-przesun±æ kursor do okre¶lonego miejsca bez umieszczania go poza
-ekranem.
+Gdy przesuwasz kursor poza doln± krawêd¼ ekranu, tekst po³o¿ony
+za krawêdzi± przesuwa siê na ekran (ang. scrolling). Dziêki temu
+Emacs mo¿e przesun±æ kursor do okre¶lonego miejsca bez umieszczania
+go poza ekranem.
->> Spróbuj przesun±æ kursor poza dolna granice ekranu za pomoc± C-n i
- zobacz co siê stanie.
+>> Spróbuj przesun±æ kursor poza doln± granicê ekranu za pomoc± C-n
+i zobacz, co siê stanie.
-Je¶li przesuwanie siê o jeden znak na raz jest dla Ciebie za wolne,
-spróbuj przesuwaæ siê o s³owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor do przodu
-o s³owo, a M-b przesuwa go do tylu o jedno s³owo.
+Je¶li przesuwanie siê o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne,
+to spróbuj przesuwaæ siê o s³owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o s³owo
+do przodu, a M-b przesuwa go o s³owo do ty³u.
->> Spróbuj nacisn±æ kilka M-f i M-b.
+>> Naci¶nij kilka razy M-f i M-b.
-Gdy jeste¶ w ¶rodku s³owa, M-f przesuwa kursor na koniec s³owa. Je¶li
-natomiast jeste¶ w przerwie miedzy s³owami, M-f przesuwa kursor na
-koniec nastêpnego s³owa. M-b zachowuje siê podobnie, jak chodzi o
-ruch do ty³u.
+Gdy jeste¶ w ¶rodku s³owa, to M-f przesuwa kursor na jego koniec.
+Je¶li natomiast jeste¶ w przerwie miedzy s³owami, to M-f przesuwa
+kursor na koniec nastêpnego s³owa. M-b zachowuje siê podobnie
+dla ruchu do ty³u.
->> Naci¶nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b tak, by¶
- móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶nietych w ró¿nych miejscach
- wewn±trz i pomiêdzy s³owami.
+>> Naci¶nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak by¶
+móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶niêtych w ró¿nych miejscach
+wewn±trz i miêdzy s³owami.
-Zauwa¿ podobieñstwo pomiêdzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo czêsto
-kombinacje zawieraj±ce Meta opisuj± operacje zwi±zane z jednostkami
-jêzykowymi (s³owa, zdania, akapity), podczas gdy kombinacje oparte o
-Control dzia³aj± na podstawowych jednostkach niezale¿nych od tego, co
-edytujesz (znaki, linie, itd.).
+Zauwa¿ podobieñstwo miêdzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo czêsto
+kombinacje zawieraj±ce Meta (Alt) oznaczaj± operacje zwi±zane
+z jednostkami jêzykowymi (s³owa, zdania, akapity), podczas gdy
+kombinacje z klawiszem Control dzia³aj± na jednostkach podstawowych,
+niezale¿nych od tego, co edytujesz (znaki, linie, itd.).
-Ta zale¿no¶æ stosuje siê do linii i zdañ: C-a i C-e przesuwaj± kursor
-na pocz±tek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwaj± go na pocz±tek i
-koniec zdania.
+Oto zale¿no¶æ, która stosuje siê do linii i zdañ: C-a i C-e przesuwaj±
+kursor na pocz±tek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwaj± go na pocz±tek
+i koniec zdania.
>> Naci¶nij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e.
- Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
+Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
-Czy zauwa¿y³e¶, ze powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
-M-a przesuwa Ciê o jedno zdanie? Chocia¿ nie jest to do koñca
-analogiczne, wydaje siê jednak naturalne.
+Czy zauwa¿y³e¶, ¿e powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
+M-a przesuwa Ciê o jedno zdanie? Chocia¿ nie ma tu pe³nej analogii,
+wydaje siê to jednak naturalne.
-Po³o¿enie kursora w tek¶cie okre¶lane jest mianem "punktu".
+Po³o¿enie kursora w tek¶cie jest okre¶lane mianem "punktu".
Oto podsumowanie prostych poleceñ s³u¿±cych do przesuwania kursora,
w³±cznie z operacjami dotycz±cymi s³ów i zdañ:
- C-f Do przodu o jeden znak
- C-b W ty³ o jeden znak
+C-f Do przodu o jeden znak
+C-b Do ty³u o jeden znak
- M-f Do przodu o s³owo
- M-b W ty³ o s³owo
+M-f Do przodu o s³owo
+M-b Do ty³u o s³owo
- C-n Nastêpna linia
- C-p Poprzednia linia
+C-n Nastêpna linia
+C-p Poprzednia linia
- C-a Pocz±tek linii
- C-e Koniec linii
+C-a Pocz±tek linii
+C-e Koniec linii
- M-a W ty³ na pocz±tek zdania
- M-e Do przodu na koniec zdania
+M-a Do ty³u na pocz±tek zdania
+M-e Do przodu na koniec zdania
->> Przeæwicz kilka razy wszystkie powy¿sze polecenia dla wprawy.
- S± one najczê¶ciej u¿ywanymi poleceniami.
+>> Przeæwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powy¿sze polecenia.
+Nale¿± one do najczê¶ciej u¿ywanych.
-Dwa inne wa¿ne polecenia przesuwaj±ce kursor to M-< (Meta i znak
-mniejszo¶ci), które przesuwa kursor na pocz±tek ca³ego tekstu i M->
-(Meta i znak wiêkszo¶ci), które przesuwa kursor na koniec ca³ego
-tekstu.
+Dwa inne wa¿ne polecenia przesuwaj±ce kursor to M-< (Meta lub Alt
+i znak mniejszo¶ci), które przesuwa kursor na pocz±tek ca³ego tekstu
+i M-> (Meta lub Alt i znak wiêkszo¶ci), które przesuwa kursor na koniec
+ca³ego tekstu.
-Na wiêkszo¶ci terminali "<" jest nad przecinkiem, tak wiec musisz u¿yæ
-klawisza Shift by nacisn±æ "<". Musisz wiec tak¿e u¿yæ Shift by
-nacisn±æ M-<. Bez Shift by³oby to M-przecinek.
+Na wiêkszo¶ci klawiatur "<" jest nad przecinkiem, musisz wiêc u¿yæ
+klawisza Shift, by nacisn±æ "<", i podobnie musisz u¿yæ klawisza Shift,
+by nacisn±æ M-<. Bez Shift uzyska³by¶ M-przecinek.
->> Naci¶nij M-< by przej¶æ na pocz±tek podrêcznika. U¿yj potem C-v
- kilkukrotnie, by wróciæ tutaj.
+>> Naci¶nij M-<, by przej¶æ na pocz±tek podrêcznika, a potem kilka razy
+u¿yj C-v, by powróciæ do tego miejsca.
->> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec podrêcznika. Wróæ do tego
- miejsca za pomoc± kilkukrotnego M-v.
+>> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec podrêcznika, i wróæ do tego
+miejsca za pomoc± kilkakrotnego M-v.
-Je¶li Twój terminal ma klawisze strza³ek, to mo¿esz ich u¿yæ do
-przesuwania kursora. Zalecamy Ci nauczenie siê kombinacji C-b, C-f,
-C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, dzia³aj± one na wszystkich
-typach terminali. Po drugie, gdy ju¿ zdobêdziesz pewna praktykê w
-pos³ugiwaniu siê Emacsem, bêdzie Ci szybciej nacisn±æ te kombinacje
+Je¶li Twoja klawiatura ma klawisze strza³ek, to mo¿esz ich u¿yæ do
+przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyæ siê siê kombinacji C-b, C-f,
+C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, dzia³aj± one na wszystkich
+typach terminali. Po drugie, gdy ju¿ zdobêdziesz pewn± praktykê w
+pos³ugiwaniu siê Emacsem, to bêdzie Ci szybciej nacisn±æ te kombinacje
ni¿ klawisze strza³ek (poniewa¿ nie wymaga to przenoszenia d³oni z
miejsca, które zajmuj± podczas szybkiego pisania za pomoc± 10 palców).
Po trzecie wreszcie, gdy ju¿ wyrobisz sobie zwyczaj pos³ugiwania siê
-tymi poleceniami z klawiszem Control, bêdziesz móg³ ³atwo nauczyæ siê
-innych zaawansowanych poleceñ przesuwaj±cych kursor.
+tymi poleceniami z klawiszem Control, to ³atwo przyjdzie Ci nauczyæ siê
+bardziej zaawansowanych poleceñ przesuwaj±cych kursor.
Wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla wiêkszo¶ci
-poleceñ s³u¿y on jako liczba powtórzeñ. Sposób, w jaki okre¶lasz
-liczbê powtórzeñ polecenia, to naci¶niecie C-u a potem cyfr, zanim
-naci¶niesz polecenie. Je¶li masz klawisz META (lub EDIT lub ALT),
-alternatywnym sposobem jest wciskanie klawiszy cyfr podczas
-wprowadzania argumentu liczbowego. Zalecamy nauczenie siê metody
-klawisza C-u, poniewa¿ dzia³a ona na wszystkich terminalach.
+poleceñ oznacza on liczbê powtórzeñ. Aby okre¶liæ liczbê powtórzeñ
+polecenia, powiniene¶ je poprzedziæ naci¶niêciem C-u a potem cyfr.
+Je¶li masz na klawiaturze klawisz META (lub EDIT albo ALT), to
+alternatywnym sposobem wprowadzenia argumentu liczbowego jest u¿ycie
+tego klawisza i wciskanie cyfr argumentu. Radzimy jednak przyswoiæ
+sobie metodê z klawiszem C-u, poniewa¿ dzia³a ona na wszystkich
+terminalach.
Na przyk³ad C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków.
-
+
>> Spróbuj u¿yæ C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesun±æ kursor
- do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego
- polecenia.
+do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego
+polecenia.
-Wiêkszo¶æ poleceñ u¿ywa argumentu liczbowego jako liczba powtórzeñ.
-Jest kilka poleceñ, które u¿ywaj± go w inny sposób. C-v i M-v s±
-w¶ród tych wyj±tków. Je¶li poda siê im argument, przesuwaj± zawarto¶æ
-ekranu w gore lub w dó³ o podana liczbê linii zamiast o tyle¿ ekranów.
+Wiêkszo¶æ poleceñ u¿ywa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeñ.
+Jest kilka poleceñ, które u¿ywaj± go w inny sposób. Do takich wyj±tków
+nale¿± C-v i M-v. Je¶li poda siê im argument, to przesuwaj± zawarto¶æ
+ekranu w górê lub w dó³ o podan± liczbê linii zamiast o tyle¿ ekranów.
Na przyk³ad C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie.
>> Spróbuj nacisn±æ C-u 8 C-v.
-To powinno by³o przewin±æ ekran do góry o 8 linii. Je¶li chcia³by¶
-przewin±æ go w dó³, mo¿esz podaæ argument przed poleceniem M-v.
+To powinno by³o przewin±æ ekran do góry o 8 linii. Je¶li chcia³by¶
+przewin±æ ekran w dó³, to powiniene¶ podaæ argument przed poleceniem M-v.
-Je¶li u¿ywasz systemu X-Windows, prawdopodobnie po lewej stronie okna
-Emacsa znajduje siê prostok±tny obszar, nazywany po angielsku
-"scrollbar". Za jego pomoc± mo¿esz przewijaæ tekst, u¿ywaj±c do tego
-celu myszy.
+Je¶li pracujesz w systemie z okienkowym trybem graficznym, jak X11
+lub MS-Windows, to prawdopodobnie po lewej stronie okna Emacsa znajduje
+siê prostok±tny obszar nazywany po angielsku "scrollbar", a po polsku
+suwakiem. Za jego pomoc± mo¿esz przewijaæ tekst, u¿ywaj±c do tego myszy.
>> Spróbuj nacisn±æ ¶rodkowy klawisz myszy u góry pod¶wietlonego
- obszaru na scrollbarze. To powinno przewin±æ tekst do miejsca
- okre¶lonego wysoko¶ci±, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy.
+obszaru na suwaku. To powinno przewin±æ tekst do miejsca
+okre¶lonego przez wysoko¶æ, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy.
->> Przesuñ mysz do miejsca oddalonego od górnego koñca scrollbaru
- mniej wiêcej o trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy.
+>> Przesuñ mysz do miejsca oddalonego od górnego koñca suwaka o mniej
+wiêcej trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy.
* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA
-----------------------------------
-Je¶li masz X terminal, prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ
-klawiszy strza³ek po prawej stronie klawiatury do kierowania kursorem.
-Klawisze strza³ek w lewo, w prawo, w górê i w dó³ dzia³aj± zgodnie z
-oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p i C-n, ale s±
-³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i C-prawo by
-przesuwaæ siê o s³owa oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê o bloki
-(np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze oznaczone
-HOME (lub BEGIN) oraz END, zanios± Ciê one na pocz±tek i koniec linii,
-a C-home i C-end na pocz±tek i koniec pliku. Je¶li Twoja klawiatura
-ma klawisze PgUp i PgDn, mo¿esz ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden
-ekran za jednym razem, tak jak M-v i C-v.
-
-Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, jak to jest
-opisane powy¿ej. Mo¿esz stosowaæ pewne skróty w celu wpisania tych
-argumentów: naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na
-przyk³ad, by przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo naci¶nij C-1 C-2
-C-prawo. Zwróæ uwagê, ze jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie
-musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wciskania klawiszy.
+Je¶li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
+prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ klawiszy strza³ek po prawej
+stronie klawiatury. Klawisze strza³ek: w lewo, w prawo, w górê i w dó³
+dzia³aj± zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p
+i C-n, ale s± ³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i
+C-prawo, by przesuwaæ siê o s³owa, oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê
+o bloki (np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze
+oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios± Ciê one na pocz±tek i,
+odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz±tek i koniec
+pliku. Je¶li na Twojej klawiaturze s± klawisze PgUp i PgDn, to mo¿esz
+ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
+
+Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, tak jak to
+opisano powy¿ej. Wpisanie argumentu mo¿esz sobie upro¶ciæ:
+naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na
+przyk³ad, aby przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo, naci¶nij C-1 C-2
+C-prawo. Zwróæ uwagê, ¿e jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie
+musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
* GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY
----------------------------
-Je¶li Emacs przestaje odpowiadaæ na Twoje polecenia, mo¿esz go
-bezpiecznie zatrzymaæ przyciskaj±c C-g. Mo¿esz u¿yæ C-g do przerwania
-polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu.
+Je¶li Emacs przestaje odpowiadaæ na Twoje polecenia, to mo¿esz go
+bezpiecznie zatrzymaæ, przyciskaj±c C-g. Klawisza C-g mo¿esz te¿ u¿yæ do
+przerwania polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu.
-Mo¿esz u¿yæ C-g tak¿e, by anulowaæ argument liczbowy lub pocz±tek
-polecenia, którego nie chcesz dokañczaæ.
+Mo¿esz tak¿e u¿yæ C-g do anulowania argumentu liczbowego albo pocz±tku
+polecenia, którego nie zamierzasz dokoñczyæ.
->> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci¶nij C-g.
- Teraz naci¶nij C-f. Powinno przesun±æ to kursor o tylko jeden
- znak, poniewa¿ anulowa³e¶ argument za pomoc± C-g.
+>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci¶nij C-g.
+Teraz naci¶nij C-f. Powinno to przesun±æ kursor zaledwie o
+jeden znak, poniewa¿ argument liczbowy anulowa³e¶ za pomoc± C-g.
-Je¶li nacisn±³e¶ <ESC> przez pomy³kê, mo¿esz tego siê pozbyæ za pomoc±
-C-g.
+Za pomoc± klawisza C-g mo¿esz te¿ anulowaæ skutki omy³kowego
+wci¶niêcia klawisza <ESC>.
* ZABLOKOWANE POLECENIA
-----------------------
-Pewne polecenia Emacsa s± "zablokowane", tak by pocz±tkuj±cy
+Pewne polecenia Emacsa s± ,,zablokowane'' -- po to, by pocz±tkuj±cy
u¿ytkownicy nie mogli ich wywo³aæ przez przypadek.
-Je¶li wywo³asz jedno z zablokowanych poleceñ, Emacs wypisze komunikat
-informuj±cy o tym, co to za polecenie, i zapyta Ciê, czy chcesz je
-wywo³aæ.
+Je¶li wywo³asz jedno z zablokowanych poleceñ, to Emacs wypisze komunikat
+informuj±cy o tym, co to za polecenie, i zapyta Ciê, czy istotnie chcesz
+je wywo³aæ.
-Je¶li naprawdê chcesz wywo³aæ to polecenie, naci¶nij spacje w
-odpowiedzi na pytanie. Je¶li nie chcesz wywo³aæ zablokowanego
-polecenia, odpowiedz na pytanie naciskaj±c "n".
+Je¶li naprawdê chcesz wywo³aæ to polecenie, to odpowiedz na pytanie,
+naciskaj±c spacjê. Je¶li nie chcesz wywo³aæ zablokowanego polecenia,
+to na pytanie odpowiedz, naciskaj±c n.
->> Napisz `C-x n p' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz "n"
- na zadane pytanie.
+>> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n
+na zadane pytanie.
* OKNA
------
-Emacs mo¿e miêæ kilka okien, ka¿de wy¶wietlaj±ce w³asny tekst. Zwróæ
-uwagê, ze "okno" je¶li chodzi o Emacsa, nie odnosi siê do osobnego
-okienka systemu okienkowego, ale do pojedynczego panelu wewn±trz
-okienka systemu X-Windows. (Emacs mo¿e miêæ kilka X-okien, lub
-"ramek" w terminologii Emacsa. Opisane jest to poni¿ej.)
+Emacs mo¿e mieæ otwartych kilka okien, z których ka¿de wy¶wietla
+w³asny tekst. Pojêcie ,,okna'', je¶li chodzi o Emacsa, nie odnosi
+siê do osobnego okienka systemu okienkowego, lecz do pojedynczego
+panelu wewn±trz okienka systemowego. (Emacs mo¿e te¿ pracowaæ
+na kilku oknach systemowych (X-oknach); w terminologii Emacsa
+nazywaj± siê one ramkami. Opisane jest to poni¿ej.)
Na tym etapie lepiej jest siê nie zag³êbiaæ w techniki wykorzystuj±ce
-kilka okien. Powiniene¶ jedynie wiedzieæ, w jaki sposób pozbyæ siê
-nadmiaru okien, które mog± pojawiæ siê jako sk³adniki systemu pomocy
-lub wynik pewnych poleceñ. Robi siê to w prosty sposób:
+kilka okien. Powiniene¶ jedynie wiedzieæ, w jaki sposób pozbyæ siê
+nadmiaru okien, które mog± siê pojawiæ w wyniku wywo³ania Emacsowego
+systemu pomocy albo niektórych poleceñ. Robi siê to w prosty sposób:
- C-x 1 Jedno okno (tzn. zabij wszystkie inne okna).
+C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta³e okna).
-Kombinacja ta to Control-x, po którym wystêpuje cyfra 1. C-x 1
-powiêksza okno, w którym jest kursor tak, by zajê³o ca³y ekran.
-Kasuje to wszystkie inne okna Emacsa.
+Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym wystêpuje cyfra 1.
+Powiêksza ona okno, w którym jest kursor tak, by wype³ni³o ono ekran,
+kasuj±c zarazem pozosta³e okna Emacsa.
>> Przesuñ kursor do tej linii i naci¶nij C-u 0 C-l.
-(C-l, jak pamiêtasz od¶wie¿a zawarto¶æ ekranu. Je¶li poda siê temu
-poleceniu argument liczbowy, bêdzie to oznacza³o "od¶wie¿ zawarto¶æ
-ekranu i umie¶æ bie¿±ca linie o tyle linii od góry ekranu". Tak wiec
-C-u 0 C-1 oznacza "od¶wie¿ ekran, umieszczaj±c bie¿±ca linie na samej
-górze".)
+(C-l, jak pamiêtasz od¶wie¿a zawarto¶æ ekranu. Je¶li temu poleceniu
+poda siê argument liczbowy, to bêdzie to oznacza³o ,,od¶wie¿ zawarto¶æ
+ekranu i umie¶æ bie¿±ca liniê o tyle linii od góry ekranu''. Tak wiêc,
+C-u 0 C-1 oznacza ,,od¶wie¿ ekran, umieszczaj±c bie¿±ca liniê na samej
+górze''.)
>> Naci¶nij Control-x 2
- Zauwa¿ jak okno siê kurczy, podczas gdy nowe okno pojawia siê,
- wy¶wietlaj±c zawarto¶æ tego bufora.
+Zauwa¿, ¿e okno siê kurczy, a jednocze¶nie pojawia siê nowe,
+wy¶wietlaj±ce ten sam tekst.
->> Naci¶nij C-x 1 i nowe okno zniknie.
+>> Naci¶nij C-x 1, a nowe okno zniknie.
* WSTAWIANIE I USUWANIE
-----------------------
-Je¶li chcesz wstawiaæ tekst, po prostu go napisz. Znaki, które da siê
-wy¶wietliæ, takie jak A, 7, *, itd, Emacs traktuje jako tekst i
-wstawia natychmiast do bufora. Naci¶nij <Return> (znak powrotu
-karetki), by wstawiæ znak nowej linii.
+Je¶li chcesz wstawiæ nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da
+siê wy¶wietliæ, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i
+wstawia natychmiast do tekstu dotychczasowego. Aby wstawiæ znak nowej
+linii, trzeba nacisn±æ klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak
+oznacza³o siê znak powrotu karetki).
-Ostatni znak, który napisa³e¶ mo¿esz skasowaæ przez naci¶niecie
-klawisza <Delete>. Klawisz ten mo¿e byæ oznaczony "Del". W pewnych
-wypadkach klawisz "Backspace" mo¿e s³u¿yæ za <Delete>, ale nie jest to
-regu³±!
+Ostatni napisany znak mo¿esz skasowaæ przez naci¶niecie klawisza <Delete>.
+Klawisz ten mo¿e byæ oznaczony "Del". W pewnych wypadkach za <Delete>
+mo¿e s³u¿yæ klawisz "Backspace", ale to nie jest regu³±!
Ogólniej, <Delete> usuwa znak bezpo¶rednio przed bie¿±ca pozycj±
kursora.
->> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je za pomaca
- kilkukrotnego naci¶niêcia <Delete>. Nie przejmuj siê tym,
- ¿e zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób g³ównego pliku
- podrêcznika. To jest Twoja w³asna kopia.
+>> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je za pomoc±
+kilkakrotnego naci¶niêcia <Delete>. Nie przejmuj siê tym,
+¿e zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób g³ównego pliku
+podrêcznika. To jest Twoja w³asna kopia.
Gdy linia tekstu staje siê zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê w jednym
-wierszu na ekranie, jest ona "kontynuowana" w nastêpnym wierszu
-ekranu. Znak "backslash" (`\') na prawym marginesie pozwala Ci
-rozpoznaæ takie linie.
+wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu nastêpnym.
+Znak ,,backslash'' (`\') (albo, je¶li pracujesz w okienkowym
+trybie graficznym, zagiêta strza³ka) umieszczony na prawym marginesie
+wskazuje, ¿e dana linia jest kontynuowana w nastêpnym wierszu ekranu.
>> Wpisuj jaki¶ tekst tak d³ugo, a¿ dojdziesz do prawego marginesu, i
- potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ze pojawi siê linia kontynuacji.
+potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ¿e pojawi siê linia kontynuacji.
->> U¿yj <Delete> by usun±æ tekst tak, by linia znowu
- mie¶ci³a siê na ekranie. Linia kontynuacji zniknie.
+>> U¿yj klawisza <Delete>, by usun±æ znaki tekstu, tak by linia znowu
+mie¶ci³a siê na ekranie. Linia kontynuacji zniknie.
-Znak nowej linii mo¿e byæ kasowany tak, jak ka¿dy inny znak.
-Usuniecie znaku nowej linii ³±czy je w jedna. Je¶li powsta³a w wyniku
-tego linia jest zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê na szeroko¶æ ekranu,
-zostanie ona wy¶wietlona z lini± kontynuacji.
+Znak nowej linii mo¿na skasowaæ tak jak ka¿dy inny znak. Usuniêcie znaku
+nowej linii miêdzy dwiema liniami spowoduje ich po³±czenie. Je¶li powsta³a
+w wyniku tego linia tekstu jest zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê na szeroko¶æ
+ekranu, to zostanie wy¶wietlona z lini± kontynuacji.
->> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij <Delete>. Bie¿±ca
- linia zostanie po³±czona z poprzednia.
+>> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij <Delete>. Bie¿±ca
+linia zostanie po³±czona z poprzedni±.
>> Naci¶nij <Return>, by z powrotem wstawiæ znak nowej linii, który
- skasowa³e¶.
+skasowa³e¶.
-Pamiêtaj, ze wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿e zostaæ wywo³anych z
-parametrem liczby powtórzeñ; dotyczy to tak¿e znaków tekstu. Argument
-liczbowy powoduje wstawienie znaku kilkukrotnie.
+Jak juz wiesz, wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿na wywo³aæ z parametrem
+liczby powtórzeñ; dotyczy to tak¿e znaków tekstu. Argument liczbowy
+powoduje wstawienie znaku odpowiadaj±c± mu liczbê razy.
->> Spróbuj zrobiæ to teraz -- naci¶nij C-u 8 * by uzyskaæ ********.
+>> Wypróbuj to teraz -- naci¶nij C-u 8 *, a uzyskasz ********.
Nauczy³e¶ siê ju¿ wiêkszej czê¶ci podstawowych sposobów pisania oraz
-poprawiania b³êdów. W Emacsie mo¿esz usuwaæ równie¿ cale s³owa lub
-cale linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
+poprawiania b³êdów. W Emacsie mo¿esz usuwaæ równie¿ ca³e s³owa lub
+linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
+
+<Delete> usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem
+C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem
+
+M-<Delete> wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem
+M-d wytnij s³owo bezpo¶rednio za kursorem
- <Delete> usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem
- C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem
+C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca
+M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania
- M-<Delete> wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem
- M-d wytnij nastêpne s³owo bezpo¶rednio za kursorem
+Warto zauwa¿yæ, ¿e stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i
+M-d rozszerza analogiê wystêpuj±c± w zestawieniu C-f i M-f
+(<Delete> tak naprawdê nie jest znakiem steruj±cym, ale nie miejsce tu na
+roztrz±sanie, dlaczego
+tak jest). C-k i M-k s± podobne do C-e i M-e w tym sensie, ¿e linie s±
+odpowiednikami zdañ.
- C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca
- M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania
-Zauwa¿, ze <Delete> i C-d w po³±czeniu z M-<Delete> i M-d rozszerzaj±
-regule rozpoczêt± przez C-f i M-f (Có¿, <Delete> tak naprawdê nie
-wymaga wci¶niêcia Control, ale pomiñmy to milczeniem). C-k i M-k s±
-podobne do C-e i M-e w sensie, ¿e linie s± odpowiednikami zdañ.
+Oto metoda wycinania czê¶ci tekstu. Umie¶æ kursor na pocz±tku fragmentu,
+który chcesz wyci±æ, i naci¶nij C-@ lub C-SPC (SPC-spacja). Teraz przejd¼
+na drugi koniec wybranego fragmentu i naci¶nij C-w. To wytnie ca³y tekst
+zawarty miêdzy punktami pocz±tkowym i koñcowym.
+
+>> Przesuñ kursor na literê O na pocz±tku poprzedniego paragrafu.
+
+>> Naci¶nij C-SPC. Emacs wy¶wietli "Mark set" (znacznik ustawiony)
+na dole ekranu.
+
+>> Przesuñ kursor do litery o w s³owie ,,kursor'' w drugim zdaniu.
+
+>> Naci¶nij C-w. Ta komenda wytnie ca³y fragment zaczynaj±cy siê od O,
+a koñcz±cy tu¿ przed o.
Gdy usuwasz wiêcej ni¿ jeden znak naraz, Emacs zachowuje usuniêty
-tekst tak, by¶ móg³ go gdzie¶ wstawiæ z powrotem. Wstawianie
-usuniêtego tekstu to "wklejanie". Mo¿esz wklejaæ usuniêty tekst b±d¼
-to w to samo miejsce, z którego zosta³ usuniêty, b±d¼ to w inne
-miejsca. Ten sam tekst mo¿esz wklejaæ kilkukrotnie, w celu uzyskania
-wielu kopii. Poleceniem, które wkleja tekst jest C-y.
-
-Zauwa¿ ró¿nicê pomiêdzy "wycinaniem" i "usuwaniem", polegaj±c± na tym,
-ze wyciête rzeczy mog± byæ wklejone na nowo, natomiast usuniête nie.
-W ogólno¶ci, polecenia, które kasuj± du¿o tekstu zachowuj± go, podczas
-gdy polecenia, które usuwaj± po prostu jeden znak lub puste linie i
-przerwy, nie zachowuj± usuniêtego tekstu.
-
->> Przesuñ kursor na pocz±tek linii, która nie jest pusta. Naci¶nij
- C-k, by wyci±æ tekst z tej linii.
-
->> Naci¶nij C-k jeszcze raz. Zauwa¿, ze wycina to znak nowej linii,
- który znajduje siê za ta linia.
-
-Zwróæ uwagê, ze pojedyncze C-k wycina zawarto¶æ linii, a powtórne C-k
-wycina sam± linie tak, ¿e pozosta³e linie przesuwaj± siê do góry. C-k
-traktuje argument liczbowy w specjalny sposób: wycina ono tyle linii
-ORAZ ich zawarto¶æ. To nie jest samo powtarzanie kilka razy C-k. C-u
-2 C-k wycina dwie linie i ich znaki nowej linii; dwukrotne naci¶niecie
-C-k nie zrobi³oby tego.
+tekst po to, by móg³ go z powrotem gdzie¶ wstawiæ. Wstawianie
+usuniêtego tekstu nazywa siê ,,wklejaniem''. Usuniêty tekst
+mo¿esz wkleiæ zarówno w to samo miejsce, z którego zosta³ usuniêty,
+b±d¼ te¿ w inne miejsca. Ten sam tekst mo¿esz wkleiæ wielokrotnie,
+w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y.
+
+Zauwa¿ ró¿nicê miêdzy ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegaj±c± na tym,
+¿e rzeczy wyciête mo¿na na nowo wklejaæ, usuniêtych natomiast wklejaæ nie
+mo¿na. Na ogó³ polecenia Emacsa, które kasuj± du¿o tekstu, zachowuj± go,
+podczas gdy polecenia, które po prostu usuwaj± jeden znak albo puste
+linie lub odstêpy, usuniêtego tekstu nie zachowuj±.
+
+>> Przesuñ kursor na pocz±tek linii, która nie jest pusta. Naci¶nij
+C-k, by wyci±æ tekst z tej linii.
+
+>> Naci¶nij C-k jeszcze raz. Zauwa¿, ¿e wycina to znak nowej linii,
+który znajduje siê za ta lini±.
+
+Zwróæ uwagê, ¿e pojedyncze C-k wycina zawarto¶æ linii, a powtórne C-k
+wycina sam± liniê, tak ¿e pozosta³e linie przesuwaj± siê do góry. C-k
+traktuje argument liczbowy w sposób specjalny: wycina ono tyle linii,
+ile wynosi warto¶æ argumentu, ORAZ ich zawarto¶æ. To nie jest jedynie
+powtórzenie kilka razy C-k. C-u 2 C-k wycina dwie linie wraz z ich
+znakami nowej linii; dwukrotne naci¶niecie C-k nie zrobi³oby tego.
By odzyskaæ ostatnio wyciêty tekst i wstawiæ go w miejsce kursora,
naci¶nij C-y.
->> Twoja kolej. Naci¶nij C-y, by z powrotem wstawiæ tekst.
+>> Twoja kolej. Naci¶nij C-y, by z powrotem wstawiæ tekst.
-Zwróæ uwagê, ze je¶li naci¶niesz C-k kilka razy pod rz±d, ca³y wyciêty
-tekst jest zachowywany w jednym kawa³ku tak, ¿e jedno C-y wklei
+Zwróæ uwagê, ¿e je¶li naci¶niesz C-k kilka razy z rzêdu, to ca³y wyciêty
+tekst zostanie zachowywany w jednym kawa³ku, tak ¿e pojedyncze C-y wklei
wszystkie linie.
>> Naci¶nij C-k kilka razy.
-By odzyskaæ ten wyciêty tekst...
+A by odzyskaæ ten wyciêty tekst...
->> ...naci¶nij C-y. Przesuñ potem kursor o kilka linii w dó³ i
- naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ze wstawia to ten sam tekst.
+>> ...naci¶nij C-y. Przesuñ potem kursor o kilka linii w dó³ i
+naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ¿e wstawia to ten sam tekst.
-Co zrobiæ, je¶li chcesz wstawiæ tekst, który wcze¶niej wyci±³e¶, a
-potem wycinasz cos innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyciêty.
-Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Mo¿esz wróciæ do niego,
-u¿ywaj±c polecenia M-y. Po tym, jak naci¶niesz C-y, by wstawiæ
-ostatnio wyciêty tekst, naci¶niecie M-y zastêpuje wstawiony tekst
-poprzednio wyciêtym. Dalsze naciskanie M-y przywo³uje coraz
-wcze¶niejsze fragmenty tekstu. Gdy dojdziesz do tekstu, którego
-szuka³e¶, nie musisz robiæ nic, by zosta³ on we w³a¶ciwym miejscu. Po
-prostu kontynuuj edycjê tekstu, pozostawiaj±c wklejony tekst tam,
-gdzie siê znajduje.
+Co zrobiæ, je¶li chcesz wstawiæ tekst, który wcze¶niej wyci±³e¶,
+a potem wycinasz co¶ innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyciêty.
+Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Mo¿esz do niego wróciæ,
+u¿ywaj±c polecenia M-y. Naciskaj±c C-y, wstawiasz tekst ostatnio
+wyciêty, a naciskaj±c M-y, zastêpujesz ten tekst wyciêtym uprzednio.
+Dalsze naciskanie M-y przywo³uje coraz wcze¶niejsze fragmenty tekstu.
+Gdy dojdziesz do tekstu, którego szuka³e¶, po prostu kontynuuj edycjê
+tekstu, pozostawiaj±c wklejony tekst tam, gdzie siê znajduje.
-Je¶li bêdziesz naciska³ M-y wystarczaj±co wiele razy, dojdziesz do
-punktu, z którego wystartowa³e¶ (tekst ostatnio wyciêty).
+Naciskaj±c M-y wystarczaj±co wiele razy, dojdziesz do punktu,
+z którego wystartowa³e¶ (czyli tekstu wyciêtego ostatnio).
->> Wytnij jak±¶ line, zmieñ pozycjê kursora i wytnij inna. Naci¶nij
- potem C-y by wstawiæ druga z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y,
- i linia ta zostanie zast±piona przez ta pierwsza. Naci¶nij M-y
- jeszcze kilka razy, by zobaczyæ co siê dzieje. Powtarzaj to tak
- d³ugo, a¿ druga z linii pojawi siê z powrotem. Je¶li chcesz,
- mo¿esz pod±æ M-y dodatnie i ujemne argumenty.
+>> Wytnij jak±¶ liniê, zmieñ pozycjê kursora i wytnij inn±. Naci¶nij
+potem C-y, by wstawiæ drug± z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y
+i linia ta zostanie zast±piona przez t± pierwsz±. Naci¶nij M-y
+jeszcze kilka razy, by zobaczyæ, co siê dzieje. Powtarzaj to a¿
+do ponownego pojawienia siê drugiej z linii. Mo¿esz te¿ wypróbowaæ,
+co siê stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
+albo ujemnym.
* COFNIJ
--------
Je¶li wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, ¿e
-to by³a pomy³ka, mo¿esz cofn±æ te zmiany za pomoc± polecenia "cofnij"
+to by³a pomy³ka, to mo¿esz cofn±æ zmiany, wydaj±c polecenie ,,cofnij''
(ang. undo), C-x u.
C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; je¶li powtórzysz
-C-x u kilka razy pod rz±d, ka¿de powtórzenie cofa koleje polecenie.
+C-x u kilka razy z rzêdu, to ka¿de powtórzenie cofa kolejne polecenie.
-Od tej regu³y s± dwa wyj±tki: polecenia, które nie zmieniaj± tekstu
-nie licz± siê jako polecenia, które mo¿na cofn±æ (zarówno przesuniêcia
-kursora, jak i przewijanie tekstu), oraz znaki wstawiane do tekstu
-(np. litery) ³±czone s± w grupy do 20. (Ma to na celu zredukowanie
-liczby naci¶niêæ C-x u, które musia³by¶ wykonaæ, by cofn±æ wstawianie
-tekstu.)
+Od tej regu³y s± dwa wyj±tki: polecenia, które nie zmieniaj± tekstu nie
+licz± siê jako polecenia, które mo¿na wycofaæ (dotyczy to zarówno
+przesuniêæ kursora, jak i przewijania tekstu), oraz znaki wstawiane do
+tekstu (np. litery) ³±czone s± w grupy do 20. (Redukuje to liczbê
+naci¶niêæ C-x u, które musia³by¶ wykonaæ, by wycofaæ siê z niechcianych
+zmian.)
->> Wytnij te linie za pomoc± C-k, a potem naci¶nij C-x u i linia
- powinna pojawiæ siê tu z powrotem.
+>> Wytnij tê liniê za pomoc± C-k, a potem naci¶nij C-x u; linia
+powinna siê pojawiæ ponownie.
C-_ jest innym sposobem wywo³ania polecenia "cofnij"; dzia³a to
-dok³adnie tak samo jak C-x u, jest jedynie ³atwiejsze do naci¶niêcia
-kilka razy pod rz±d. Wada C-_ jest to, ze nie jest to oczywiste w
-jaki sposób nacisn±æ te kombinacje na niektórych klawiaturach. To
-w³a¶nie dlatego C-x u jest tak¿e dostêpne. Na niektórych terminalach
-mo¿esz nacisn±æ C-_ poprzez przytrzymanie CTRL i naci¶niecie /.
+dok³adnie tak samo jak C-x u, jest jednak ³atwiejsze do naci¶niêcia
+kilka razy z rzêdu. Wad± kombinacji C-_ jest to, ¿e nie jest oczywiste
+w jaki sposób j± uzyskaæ na niektórych klawiaturach. To w³a¶nie dlatego
+dostêpna jest te¿ kombinacja C-x u. Na niektórych terminalach mo¿esz
+nacisn±æ C-_ poprzez przytrzymanie Ctrl i naci¶niêcie /.
Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u okre¶la liczbê powtórzeñ
tego polecenia.
* PLIKI
-------
-Aby edytowny przez Ciebie tekst zosta³ nma trwa³e zachowany, musisz
-umie¶ciæ go w pliku. W przeciwnym wypadku zniknie on, gdy Emacs w
-którym go edytowa³e¶ zostanie zamkniêty. Zachowywanie Twojego tekstu
-w pliku nazywane bywa "odwiedzaniem" lub "znajdywaniem" pliku (ang.
-"visiting" lub "finding").
-
-Odwiedzanie pliku oznacza, ¿e jego zawarto¶æ zostaje wy¶wietlona w
-Emacsie. Bardzo czêsto sprowadza siê to do edycji samego pliku.
-Jednak¿e zmiany, które wprowadzasz nie s± trwa³e do momentu, w którym
-"zachowasz" plik (ang. save). Zapobiega to sytuacji, w której
-zostawiasz w systemie plik, który zosta³ tylko w po³owie zmieniony, a
-tego nie chcesz zrobiæ. Nawet wtedy, gdy zachowujesz plik, Emacs
-zostawia orygina³ zachowany pod inna nazwa na wypadek, gdyby¶ doszed³
-do wniosku, ¿e wprowadzone zmiany by³y b³êdne.
-
-Je¶li popatrzysz na dó³ ekranu, zauwa¿ysz linie, która zaczyna i
-koñczy siê my¶lnikami i zawiera tekst "Emacs: TUTORIAL". W tej
+Aby edytowany przez Ciebie tekst zosta³ na trwa³e zachowany, musisz
+umie¶ciæ go w pliku. Je¶li tego nie zrobisz, to tekst zniknie, gdy
+zamkniêty zostanie Emacs, za pomoc± którego go edytowa³e¶. Aby zachowaæ
+tekst w pliku, najpierw musisz ten plik ,,znale¼æ'', i to zanim
+zaczniesz wprowadzaæ tekst. Czynno¶æ znajdowania pliku (ang. "file
+finding") bywa te¿ nazywana ,,odwiedzaniem pliku'' (ang. "file
+visiting").
+
+Odwiedzanie pliku w Emacsie powoduje wy¶wietlenie jego zawarto¶ci.
+Bardzo czêsto jest to pocz±tek edycji pliku. Jednak¿e zmiany, które
+wprowadzasz do pliku, nie s± w nim utrwalone, zanim go nie ,,zachowasz''
+(ang. save). Ma to zapobiec pozostawieniu w systemie pliku, który zosta³
+zmieniony tylko w po³owie, a tego chcesz unikn±æ. Gdy zachowujesz
+zmieniony plik, Emacs zostawia orygina³ (pod inna nazw±) na wypadek,
+gdyby¶ doszed³ do wniosku, ¿e wprowadzone zmiany by³y b³êdne.
+
+Je¶li popatrzysz na dó³ ekranu, to zauwa¿ysz liniê, która zaczyna siê
+i koñczy my¶lnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej
czê¶ci ekranu zawsze mo¿esz znale¼æ nazwê pliku, który w³a¶nie
-odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie "TUTORIAL", który
-jest Twoja w³asn± kopi± podrêcznika Emacsa. Obojêtnie jaki plik
-odwiedzisz, jego nazwa pojawi siê dok³adnie w tym miejscu.
+odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który
+jest Twoj± w³asn± kopi± podrêcznika Emacsa. Obojêtnie, który plik
+odwiedzisz, w³a¶nie w tym miejscu pojawi siê jego nazwa.
-Polecenia, które s³u¿± do odwiedzania i zachowywania plików ró¿ni± siê
-od innych poleceñ, które pozna³e¶ tym, ¿e sk³adaj± siê one z dwóch
-znaków. Obydwa zaczynaj± siê od znaku Control-x. Jest mnóstwo
+Polecenia s³u¿±ce do odwiedzania i zachowywania plików ró¿ni± siê
+od innych poleceñ, które ju¿ pozna³e¶, tym, ¿e sk³adaj± siê z dwóch
+znaków. Obydwa zaczynaj± siê od znaku Control-x. Jest mnóstwo
poleceñ, które zaczynaj± siê od tego w³a¶nie znaku; wiele z nich
-dotyczy plików, buforów i z tym zwi±zanych rzeczy. Polecenia te maj±
-d³ugo¶æ dwóch, trzech lub czterech znaków.
+dotyczy plików, buforów oraz rzeczy z nimi zwi±zanych. Polecenia
+te maj± d³ugo¶æ dwóch, trzech lub czterech znaków.
-Kolejn± nowa rzecz± odno¶nie polecenia odwiedzania pliku jest to, ¿e
-musisz mu pod±æ nazwê pliku, który chcesz znale¼æ. Mówimy o tym, ¿e
-polecenie "czyta argument z terminala" (w tym wypadku argument jest
-nazwa pliku). Po tym, gdy wpiszesz polecenie
+Kolejn± nowo¶ci± odno¶nie polecenia odwiedzania pliku jest to, ¿e
+musisz mu podaæ nazwê pliku, który chcesz znale¼æ. Mówimy o tym, ¿e
+polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest
+nazw± pliku). Po wpisaniu polecenia
- C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file)
+C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file)
-Emacs poprosi Ciê o wpisanie nazwy pliku. Nazwa ta pojawia siê w
-dolnej linii ekranu. Liniê tê nazywa siê "minibuforem" (ang.
-"minibuffer") wtedy, gdy jest u¿ywana do wprowadzania tego typu
-danych. Do edycji nazwy pliku u¿ywasz zwyk³ych poleceñ Emacsa.
+Emacs poprosi Ciê o wpisanie nazwy pliku. Pojawia siê ona w dolnej linii
+ekranu. Gdy ta linia jest u¿ywana do wprowadzania tego typu danych,
+nazywa siê j± ,,minibuforem'' (ang. "minibuffer"). Do edycji nazwy pliku
+w minibuforze mo¿esz u¿ywaæ zwyk³ych poleceñ Emacsa.
Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w
-minibuforze) mo¿e zostaæ anulowane za pomoc± C-g.
+minibuforze) mo¿na anulowaæ klawiszem C-g.
->> Naci¶nij C-x C-f, po czym naci¶nij C-g. Na skutek tego zniknie
- minibufor oraz przerwane zostanie polecenie C-x C-f, które tego
- minibufora u¿ywa³o. W rezultacie wiêc nie odwiedzisz ¿adnego
- pliku.
+>> Naci¶nij C-x C-f, po czym naci¶nij C-g. Na skutek tego zniknie
+minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które
+tego minibufora u¿ywa³o. W rezultacie nie odwiedzisz ¿adnego pliku.
-Gdy skoñczysz wpisywaæ nazwê pliku, naci¶nij <Return>, po czym
+Gdy skoñczysz wpisywaæ nazwê pliku, naci¶nij <Return>. Wówczas
polecenie C-x C-f zabierze siê do roboty i znajdzie plik, który
-wybra³e¶. Minibufor znika z chwil± zakoñczenia wykonywania polecenia
-C-x C-f.
+wybra³e¶. Z chwil± zakoñczenia wykonywania polecenia C-x C-f
+zniknie te¿ minibufor.
-Po chwili zawarto¶æ pliku pojawia siê na ekranie i mo¿esz j± edytowaæ.
-Gdy chcesz zachowaæ zmiany, tak by je utrwaliæ, wydaj polecenie
+Zawarto¶æ znalezionego pliku po chwili pojawia siê na ekranie
+i mo¿esz j± edytowaæ. Gdy chcesz zachowaæ zmiany, by je utrwaliæ,
+wydaj polecenie
- C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
+C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
-Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem gdy to robisz
-Emacs zmienia nazwê oryginalnego pliku poprzez dodanie "~" na koñcu
-jego nazwy.
+Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to
+robisz, Emacs zmienia nazwê oryginalnego pliku, dodaj±c na
+koñcu jego nazwy znak ~. W ten sposób powstaje zapasowa kopia
+oryginalnego pliku.
-Gdy zachowywanie skoñczy siê, Emacs wypisuje nazwê zapisanego pliku.
-Pliki powiniene¶ zachowywaæ stosunkowo czêsto, tak by nie straciæ za
-du¿o w przypadku za³amania systemu.
+Gdy zachowywanie pliku siê koñczy, Emacs wypisuje jego nazwê u do³u
+ekranu. Pliki powiniene¶ zachowywaæ stosunkowo czêsto, aby nie straciæ
+za du¿o w wypadku za³amania systemu.
->> Naci¶nij C-x C-s by zachowaæ swoja kopie podrêcznika. Emacs
- powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
+>> Naci¶nij C-x C-s, by zachowaæ dla siebie kopiê podrêcznika. Emacs
+powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
-UWAGA: W niektórych systemach naci¶niecie C-x C-s zamrozi ekran i nie
-zobaczysz ¿adnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, ¿e sk³adowa systemu
-operacyjnego, zwana kontrol± przep³ywu (ang. flow control)
-przechwyci³a C-s i nie pozwoli³a mu doj¶æ do Emacsa. By odzyskaæ
-kontrole nad ekranem, naci¶nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
+UWAGA: W niektórych systemach naci¶niêcie C-x C-s zamra¿a ekran i w
+rezultacie Emacs nie mo¿e pokazywaæ tekstu. Oznacza to, ¿e sk³adowa
+systemu operacyjnego, zwana kontrol± przep³ywu (ang. flow control),
+przechwyci³a znak C-s i nie pozwoli³a mu dotrzeæ do Emacsa. By odzyskaæ
+kontrolê nad ekranem, naci¶nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podrêczniku
Emacsa.
-Mo¿esz odwiedziæ istniej±ce pliki w celu ich edycji lub czytania.
-Mo¿esz tak¿e odwiedziæ plik, który jeszcze nie istnieje. W ten
-w³a¶nie sposób tworzy siê w Emacsie nowe pliki: odwied¼ plik, co da Ci
-nowe puste miejsce, a potem zacznij wstawiaæ tekst. Gdy za¿±dasz
-zachowania pliku, wtedy Emacs naprawdê utworzy plik z tekstem, który
-wpisa³e¶. Od tego momentu mo¿esz uwa¿aæ, ¿e edytujesz istniej±cy
-plik.
+Odwiedziæ w celu edycji lub odczytu mo¿esz plik istniej±cy ju¿ w
+systemie. Mo¿esz te¿ odwiedziæ plik, którego jeszcze nie ma w systemie i
+w³a¶nie w taki sposób tworzy siê w Emacsie nowe pliki. Gdy poleceniem
+C-x C-f odwiedzisz plik o nazwie nieistniej±cej w systemie, wówczas
+Emacs wy¶wietli puste miejsce, do którego bêdziesz móg³ zacz±æ wpisywaæ
+tekst. Gdy za¿±dasz zachowania wpisanego tekstu, Emacs utworzy w
+systemie plik z tym tekstem. Od tego momentu mo¿esz uwa¿aæ, ¿e edytujesz
+plik ju¿ istniej±cy.
* BUFORY
--------
-Je¶li odwiedzisz inny plik za pomoc± C-x C-f, poprzedni plik pozostaje
-w Emacsie. Mo¿esz prze³±czyæ siê do niego, odwiedzaj±c go jeszcze raz
-za pomoc± C-x C-f. W ten sposób mo¿esz w Emacsie miêæ ca³kiem du¿o
-plików.
+Je¶li za pomoc± C-x C-f odwiedzisz inny plik, to plik odwiedzony
+poprzednio pozostanie w Emacsie. Mo¿esz siê na niego prze³±czyæ,
+odwiedzaj±c go jeszcze raz za pomoc± C-x C-f. W ten sposób mo¿esz
+mieæ w Emacsie odwiedzonych jednocze¶nie wiele plików.
>> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomoc± C-x C-f foo <Return>.
- Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s.
- W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wróciæ do podrêcznika.
+Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s.
+W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wróciæ do podrêcznika.
-Emacs przechowuje tekst ka¿dego pliku w obiekcie, zwanym "buforem".
-Odwiedzenie pliku tworzy nowy bufor wewn±trz Emacsa. By zobaczyæ
-listê buforów, które istniej± w Twoim Emacsie, naci¶nij
+Emacs przechowuje tekst ka¿dego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''.
+Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewn±trz Emacsa. By
+zobaczyæ listê buforów, które istniej± w Twoim Emacsie, naci¶nij
- C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
+C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
>> Naci¶nij C-x C-b.
-Zwróæ uwagê, ze ka¿dy bufor ma w³asn± nazwê, mo¿e tak¿e mieæ
-skojarzon± z sob± nazwê pliku, który zawiera. Pewne bufory nie
-odpowiadaj± ¿adnym plikom. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie
-odwiedza ¿adnego pliku. Jest to bufor, który zawiera listê buforów
-stworzona przez Twoje naci¶niecie C-x C-b. DOWOLNY tekst, który
-ogl±dasz w oknie Emacsa jest zawsze czê¶ci± jakiego¶ bufora.
+Zwróæ uwagê, ¿e ka¿dy bufor ma w³asn± nazwê, mo¿e te¿ mieæ skojarzon± z
+nim nazwê pliku, który odwiedza. Niektóre bufory nie odpowiadaj± ¿adnemu
+odwiedzanemu plikowi. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza
+¿adnego pliku; zawiera on listê buforów, utworzon± w reakcji na
+naci¶niêcie przez Ciebie C-x C-b. KA¯DY tekst, który ogl±dasz w Emacsie,
+jest zawsze czê¶ci± jednego z buforów.
>> Naci¶nij C-x 1 by pozbyæ siê listy buforów.
-Je¶li dokonujesz zmian tekstu w jakim¶ pliku, a potem odwiedzisz inny
-plik, zawarto¶æ tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana.
-Zmiany, które wprowadzi³e¶ pozostaj± w Emacsie, w buforze tego¿ pliku.
-Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma ¿adnego wp³ywu na ten
-pierwszy. Jest to bardzo przydatne, ale oznacza tak¿e, ¿e potrzebny
-jest Ci wygodny sposób zachowywania zawarto¶ci Twoich buforów.
-Prze³±czanie siê z powrotem do pierwszego bufora zawsze przy
-wykonywaniu C-x C-f tylko po to, by nacisn±æ tam C-x C-s by³oby
-niewygodne. Dlatego istnieje polecenie:
+Je¶li zmieniasz tekst w jakim¶ pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to
+zawarto¶æ tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany,
+które wprowadzi³e¶, pozostaj± w Emacsie, w buforze tego¿ pliku.
+Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma ¿adnego wp³ywu na
+pozosta³e. Jest to bardzo przydatne, ale te¿ oznacza, ¿e potrzebny jest
+Ci wygodny sposób zachowywania zawarto¶ci buforów. Niewygodne na
+przyk³ad by³oby, aby zawsze w celu zachowania bufora trzeba by³o do
+niego przechodziæ za pomoc± C-x C-f i dopiero potem wywo³ywaæ C-x C-s.
+Dlatego istnieje polecenie:
- C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
+C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
-C-x s pyta Ciê, czy chcesz zachowaæ ka¿dy z buforów, w którym
-dokona³e¶ pewnych nie zachowanych jeszcze zmian.
+W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla ka¿dego z buforów, w którym
+wystêpuj± nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go
+w tej chwili zachowaæ.
>> Wstaw jak±¶ liniê tekstu, a potem naci¶nij C-x s.
- Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor
- TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co naciskaj±c "y".
+Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor
+TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co, naciskaj±c y.
+
* U¯YWANIE MENU
---------------
-Je¶li siedzisz przy X-terminalu zauwa¿ysz u góry okna Emacsa pasek
-menu. Mo¿esz u¿ywaæ menu by dotrzeæ do najpopularniejszych poleceñ
-Emacsa, takich jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz s±dzi³, ze jest
-to ³atwiejsze ni¿ klawiatura, poniewa¿ nie musisz uczyæ siê na pamiêæ
-kombinacji klawiszy uruchamiaj±cych jakie¶ polecenie. Gdy ju¿
-zaznajomisz siê z Emacsem, bêdziesz móg³ zacz±æ uczyæ siê klawiszy ---
-elementy menu pokazuj± kombinacje klawiszy, która wywo³uje dane
-polecenie.
-
-Zwróæ uwagê, ze pewne polecenia w menu nie maja jednoznacznych
-odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad menu "Buffers" zawiera listê
-wszystkich dostêpnych buforów. Mo¿esz prze³±czyæ siê do dowolnego z
-nich wybieraj±c jego nazwê z menu Buffers.
-
-
-* U¯YWANIE MYSZY
-----------------
-
-Emacs potrafi w pe³ni wykorzystywaæ mysz, je¶li tylko jest uruchomiony
-pod X-Windows. Mo¿esz zmieniaæ pozycje kursora poprzez naci¶niecie
-lewego klawisza myszy w po¿±danym miejscu, mo¿esz tak¿e zaznaczaæ
-tekst przez przesuniecie myszy z wci¶niêtym lewym klawiszem nad
-tekstem, który chcesz zaznaczyæ. (Innym sposobem jest klikniêcie na
-jednym z koñców obszaru, przesuniêcie myszy na drugi koniec i
-klikniêcie tam z jednoczesnym wci¶niêciem klawisza Shift.)
-
-By wyci±æ zaznaczony tekst mo¿esz nacisn±æ C-w lub wybraæ Cut z menu
-Edit. Zwróæ uwagê na to, ze *nie* s± to równowa¿ne polecenia: C-w
-zapamiêtuje zaznaczony tekst tylko wewn±trz Emacsa (podobnie jak
-omówione powy¿ej C-k), natomiast Cut robi to oraz umieszcza ten tekst
-w schowku systemu X, sk±d mo¿e on zostaæ pobrany przez inne programy.
-
-By wkleiæ tekst ze schowka systemu X-Windows u¿yj polecenia Paste z
-menu Edit.
-
-¦rodkowy klawisz myszy jest czêsto u¿ywany do wybierania elementów,
-które s± wy¶wietlone na ekranie. Na przyk³ad, je¶li uruchomisz Info
-(system dokumentacji Emacsa) naciskaj±c C-h i, lub wybieraj±c ten
-element z menu Help, przej¶cie pod¶wietlonym po³±czeniem (ang. link)
-odbywa siê poprzez naci¶niecie ¶rodkowego klawisza myszy. Podobnie,
-je¶li wpisujesz nazwê pliku (np. podczas wykonywania "Find File") i
-naci¶niesz TAB, by zobaczyæ wszystkie mo¿liwe dokoñczenia nazwy,
-mo¿esz wybraæ jedno z nich z wy¶wietlonej listy, w³a¶nie naciskaj±c
-¶rodkowy klawisz myszy.
-
-Prawy klawisz myszy pokazuje lokalne menu. Zawarto¶æ tego menu zale¿y
-od trybu pracy Emacsa, w którym aktualnie jeste¶, i zawiera kilka
-czêsto u¿ywanych poleceñ, tak by by³y one ³atwiejsze w dostêpie.
-
->> Naci¶nij prawy klawisz myszy
-
-Prawy klawisz myszy musi byæ trzymany, by menu nie znik³o
-automatycznie.
-
-
-* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEN
+Je¶li pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powiniene¶ zauwa¿yæ
+pasek z menu. Tego menu mo¿esz u¿ywaæ, by wywo³ywaæ najczê¶ciej
+potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz
+s±dzi³, ¿e jest to ³atwiejsze ni¿ u¿ywanie klawiatury, poniewa¿ nie
+musisz siê na pamiêæ uczyæ kombinacji klawiszy, które uruchamiaj±
+poszczególne polecenia. Gdy ju¿ jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
+sobie te kombinacje przyswajaæ --- dla wygody przy pozycjach menu
+pokazywane s± odpowiadaj±ce im kombinacje klawiszy.
+
+Zwróæ uwagê, ¿e niektóre pozycje wystêpuj±ce w menu nie maj±
+odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad pozycja "Buffers" powoduje
+wy¶wietlenie listy wszystkich dostêpnych buforów. Do ka¿dego z nich
+mo¿esz siê prze³±czyæ, wybieraj±c jego nazwê, wy¶wietlon± pod pozycj±
+Buffers.
+
+
+* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEÑ
------------------------------
-Poleceñ Emacsa jest du¿o du¿o wiêcej, ni¿ mo¿na by skojarzyæ
-kombinacjami zwyk³ych klawiszy oraz META czy CTRL. Emacs radzi sobie
-z tym za pomoc± polecenia X (ang. eXtend). Istniej± jego dwa rodzaje:
+Poleceñ Emacsa jest znacznie, znacznie wiêcej, ni¿ mo¿na by skojarzyæ
+z klawiszami klawiatury, uwzglêdniaj±c nawet kombinacje z META lub Ctrl.
+Emacs radzi sobie z tym problemem, udostêpniaj±c polecenia X (ang.
+eXtend). Istniej± dwa rodzaje tych poleceñ:
- C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak.
- M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim
- pe³na d³uga nazwa polecenia.
+C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak.
+M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim
+pe³na, niekiedy d³uga nazwa polecenia.
-Polecenia te w ogólno¶ci s± u¿yteczne, ale s± u¿ywane nie tak czêsto
-jak polecenia, których ju¿ siê nauczy³e¶. Mia³e¶ ju¿ okazje poznaæ
-dwa z nich: C-x C-f s³u¿±ce do odwiedzania plików oraz C-x C-s do ich
-zachowywania. Innym przyk³adem mo¿e byæ polecenie, które koñczy sesje
-Emacsa C-x C-c. (Nie martw siê, ze mo¿esz w ten sposób straciæ
-zmiany, które dokona³e¶; C-x C-c oferuje Ci mo¿liwo¶æ zachowania
-ka¿dego ze zmodyfikowanych plików przed zamkniêciem Emacsa.)
+Polecenia te s± u¿yteczne, ale u¿ywa siê ich nie tak czêsto, jak tych,
+których ju¿ siê nauczy³e¶. Mia³e¶ ju¿ okazjê poznaæ dwa z nich: C-x C-f,
+s³u¿±ce do odwiedzania plików, oraz C-x C-s do ich zachowywania. Innym
+przyk³adem mo¿e byæ polecenie C-x C-c, które koñczy sesjê Emacsa. (Nie
+martw siê, ¿e w ten sposób stracisz zmiany, które wprowadzi³e¶ do
+tekstów; przed zamkniêciem sesji Emacs proponuje Ci zachowania
+ka¿dego ze zmodyfikowanych plików.)
-C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwile*, tak by¶ móg³
-wróciæ do tej samej sesji Emacsa po jakim¶ czasie.
+C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwilê*, tak by¶ móg³
+wróciæ do niej wróciæ po jakim¶ czasie.
W systemach, w których jest to mo¿liwe, C-z zawiesza proces Emacsa;
-powoduje to powrót do pow³oki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa.
+powoduje to powrót do pow³oki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa.
W najpopularniejszych pow³okach mo¿esz wróciæ do Emacsa za pomoc±
polecenia `fg' lub `%emacs'.
-W systemach, w których zawieszanie procesów nie dzia³a, C-z tworzy
-proces podpow³oki (ang. "subshell"), który dzia³a pod Emacsem i daje
-Ci szansê uruchamiania innych programów i powrotu do Emacsa po ich
-skoñczeniu; w tych systemach C-z nie wychodzi naprawdê z Emacsa. W
-tych wypadkach normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyj¶cie z
-podpow³oki za pomoc± "exit".
-
-Polecenia C-x C-c powiniene¶ u¿ywaæ, gdy masz siê wylogowaæ. Zalecane
-jest tak¿e wychodzenie z Emacsa wystartowanego przez np. programy
-obs³uguj±ce pocztê elektroniczna lub innego rodzaju narzêdzia,
-poniewa¿ mog± one nie wiedzieæ jak sobie poradziæ z zawieszeniem
-Emacsa. Jednak¿e w zwyk³ych okoliczno¶ciach, je¶li nie musisz
-wylogowywaæ siê z systemu, lepiej jest zawiesiæ Emacsa za pomoc± C-z
-ni¿ z niego wyj¶æ.
-
-Istnieje wiele poleceñ zaczynaj±cych siê od C-x. Oto lista tych,
-których siê ju¿ nauczy³e¶:
-
- C-x C-f odwied¼ plik
- C-x C-s zachowaj plik
- C-x C-b wy¶wietl listê buforów
- C-x C-c wyjd¼ z Emacsa
- C-x u cofnij
-
-Poleceñ podawanych za pomoc± nazwy u¿ywa siê jeszcze rzadziej lub
-u¿ywa siê tylko w pewnych trybach. Przyk³adem mo¿e byæ polecenie
-replace-string, które globalnie zastêpuje jeden ³añcuch innym. Gdy
-naciskasz M-x, Emacs czeka na ci±g dalszy, wy¶wietlaj±c "M-x" na dole
-ekranu. Powiniene¶ po tym wpisaæ nazwê polecenia, w tym wypadku
-"replace-string". Napisz tylko "repl s<TAB>", a Emacs dokoñczy nazwê.
-Zakoñcz wprowadzanie nazwy przez naci¶niecie klawisza <Return>.
+W systemach, w których nie ma zawieszania procesów, C-z tworzy proces
+podpow³oki (ang. "subshell"), który dzia³a pod Emacsem i daje Ci szansê
+uruchamiania innych programów oraz powrotu do Emacsa po ich skoñczeniu; w
+systemach tych C-z w istocie nie powoduje wyj¶cia z Emacsa i wówczas
+normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyj¶cie z podpow³oki za
+pomoc± polecenia "exit".
+
+Polecenia C-x C-c powiniene¶ u¿ywaæ, gdy masz zamiar siê wylogowaæ.
+Zalecane jest tak¿e wychodzenie z Emacsa wystartowanego na przyk³ad przez
+programy obs³uguj±ce pocztê elektroniczn± lub innego rodzaju narzêdzia,
+poniewa¿ mog± one nie wiedzieæ, jak sobie poradziæ z zawieszeniem
+Emacsa. Jednak¿e w zwyk³ych okoliczno¶ciach, je¶li nie musisz
+wylogowywaæ siê z systemu, korzystniej jest zawiesiæ Emacsa za pomoc±
+C-z, ni¿ z niego wyj¶æ.
+
+Istnieje wiele poleceñ zaczynaj±cych siê od C-x. Oto lista tych,
+których ju¿ siê nauczy³e¶:
+
+C-x C-f odwied¼ plik
+C-x C-s zachowaj plik
+C-x C-b wy¶wietl listê buforów
+C-x C-c wyjd¼ z Emacsa
+C-x u cofnij
+
+Poleceñ podawanych za pomoc± nazwy u¿ywa siê jeszcze rzadziej lub u¿ywa
+siê tylko w niektórych trybach. Przyk³adem mo¿e byæ polecenie
+replace-string, które zastêpuje jeden ³añcuch innym w ca³ym tek¶cie. Gdy
+naciskasz M-x, Emacs czeka na dalszy ci±g polecenia, wy¶wietlaj±c na
+dole ekranu (w minibuforze) napis "M-x". Powiniene¶ tam wpisaæ nazwê
+polecenia, w tym wypadku replace-string. Wystarczy przy tym, ¿e napisz
+jedynie repl s<Tab>; Emacs dokoñczy nazwê automatycznie. Wprowadzanie
+nazwy zakoñcz naci¶niêciem klawisza <Return>.
Polecenie replace-string wymaga dwóch argumentów: ³añcucha, który ma
-zostaæ zastêpowany i ³añcucha, który ma byæ wstawiony w miejsce tego¿.
-Obydwa ³añcuchy musza byæ zakoñczone przyci¶niêciem <Return>.
+zostaæ zast±piony, i ³añcucha, który ma zostaæ wstawiony w miejsce tego¿.
+Wpisywanie ka¿dego z tych ³añcuchów trzeba zakoñczyæ przyci¶niêciem
+klawisza <Return>.
>> Przesuñ kursor do czystej linii, dwie linie poni¿ej tej.
- Naci¶nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
+Naci¶nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
-Zwróæ uwagê na to, jak ta linia siê zmieni: zast±pi³e¶ s³owem
-"zmodyfikuje" ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej
+Zwróæ uwagê, jak ta linia siê zmieni³a: zast±pi³e¶ s³owem
+,,zmodyfikuje'' ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej
pozycji kursora.
* AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE
---------------------------
-Gdy wprowadzisz zmiany do pliku i ich nie zachowasz, mog± one zostaæ
-stracone, je¶li Twój komputer przestanie dzia³aæ. By uchroniæ Ciê
-przed tym, Emacs okresowo zapisuje specjalny plik z wprowadzonymi
-zmianami. Plik ten ma znak # na pocz±tku i na koñcu swojej nazwy. Na
-przyk³ad, za³ó¿my, ze Twój plik nazywa siê "hello.c". Odpowiadaj±cy
-mu plik automatycznie zachowywany bêdzie nosi³ nazwê "#hello.c#". Gdy
-zachowujesz plik w zwyk³y sposób, Emacs kasuje plik automatycznie
-zachowany.
+Je¶li zmian wprowadzonych do pliku nie zachowasz, to mo¿esz je straciæ w
+wypadku, gdy Twój komputer przestanie dzia³aæ. By Ciê przed tym
+uchroniæ, Emacs okresowo zachowuje wprowadzone zmiany w specjalnym
+pliku, który ma znak # na pocz±tku i na koñcu swojej nazwy. Przyjmijmy
+na przyk³ad, ¿e Twój plik nazywa siê "hello.c". Odpowiadaj±cy mu plik
+zachowywany automatycznie bêdzie nosi³ nazwê "#hello.c#". Gdy
+zachowasz plik w zwyk³y sposób, Emacs skasuje plik
+zachowany automatycznie.
Je¶li Twój komputer przestanie dzia³aæ, mo¿esz odzyskaæ Twoje dane z
-pliku automatycznie zachowanego przez zwykle odwiedzenie pliku (tego,
-który edytowa³e¶, a nie pliku automatycznie zachowanego) i napisanie
-M-x recover file<return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, napisz
-yes<return> by odzyskaæ dane, które zosta³y automatycznie zachowane.
+pliku automatycznie zachowanego przez zwyk³e odwiedzenie tego pliku,
+który edytowa³e¶ (a nie pliku automatycznie zachowanego!) i napisanie
+M-x recover file<Return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, to
+dane zachowane automatycznie odzyskasz, je¶li odpowiesz yes<Return>.
* OBSZAR ECHA
-------------
-Je¶li polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, zostan± one
+Je¶li polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, bêd± one
pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa
-(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnia dolna linie ekranu.
+(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatni± doln± liniê ekranu.
* LINIA STANU
-------------
Linia, która znajduje siê bezpo¶rednio nad obszarem echa, zwana jest
-"lini± trybu" (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do
+lini± trybu (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do
nastêpuj±cego:
---:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
+--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
Linia ta podaje u¿yteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który
-edytujesz. Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy pliku: jest to plik,
-który odwiedzi³e¶. --NN%-- opisuje Twoja bie¿±c± pozycje wewn±trz
+edytujesz. Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
+który odwiedzi³e¶. --NN%-- informuje o bie¿±cej pozycji wewn±trz
tekstu; oznacza to, ¿e NN procent tekstu znajduje siê ponad górnym
-brzegiem ekranu. Je¶li pocz±tek pliku znajduje siê na pocz±tku
-ekranu, zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
-Podobnie dla koñca tekstu pojawi siê tam napis --Bot-- (od
-ang. bottom). Je¶li wy¶wietlasz tekst na tyle krótki, ze mie¶ci siê w
-ca³o¶ci na ekranie, linia stanu poka¿e --All--.
+brzegiem ekranu. Je¶li pocz±tek pliku znajduje siê na pocz±tku
+ekranu, to zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
+Podobnie dla koñca tekstu pojawi siê tam napis --Bot-- (ang. bottom).
+Je¶li wy¶wietlasz tekst na tyle krótki, ¿e mie¶ci siê w
+ca³o¶ci na ekranie, to linia trybu bêdzie zawiera³a napis --All--.
-Gwiazdki blisko pocz±tku linii trybu oznaczaj±, ze wprowadzi³e¶ do
-tekstu jakie¶ zmiany. Bezpo¶rednio po odwiedzeniu lub po zachowaniu
-pliku nie bêdzie w tym miejscu ¿adnych gwiazdek, a tylko my¶lniki.
+Litera L, po której wystêpuj± cyfry, tak¿e opisuje Twoj± bie¿±c±
+pozycjê: cyfry oznaczaj± numer linii, na której obecnie ustawiony jest
+kursor.
+
+Gwiazdki blisko pocz±tku linii trybu oznaczaj±, ¿e wprowadzi³e¶ do
+tekstu jakie¶ zmiany. Tu¿ po odwiedzeniu, a tak¿e po zachowaniu pliku
+nie bêdzie w tym miejscu gwiazdek, lecz my¶lniki.
Wewn±trz nawiasów znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w
-którym w³a¶nie jest Emacs. Domy¶lnym trybem edycji jest tryb
-podstawowy (ang. fundamental), który jest trybem (w³a¶nie w tej chwili
-u¿ywanym--) u¿ywanym w³a¶nie w tej chwili. Jest to przyk³ad "trybu
-g³ównego" (ang. major mode).
-
-Emacs mo¿e dzia³aæ w wielu trybach g³ównych. Pewne z nich zosta³y
-zaprojektowane do edycji rozmaitych jêzyków i/lub rodzajów tekstu,
-takie jak tryb Lispu, tryb tekstowy, itd. W danej chwili mo¿e byæ
-aktywny tylko jeden g³ówny tryb pracy, i to jego nazwa jest
-wy¶wietlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest
+którym w³a¶nie jest Emacs. Domy¶lnym trybem edycji nazywa siê
+podstawowym (ang. fundamental); jest to tryb u¿ywanym w³a¶nie w
+tej chwili. Jest to przyk³ad ,,trybu g³ównego'' (ang. major mode).
+
+Emacs mo¿e dzia³aæ w wielu trybach g³ównych. Zosta³y one zaprojektowane,
+aby u³atwiæ edycjê napisów w rozmaitych jêzykach programowania, takich
+jak tryb Lisp czy C, oraz rodzajach tekstów, jak tryb tekstowy. W danej
+chwili mo¿e byæ aktywny tylko jeden g³ówny tryb pracy i to jego nazwa
+jest wy¶wietlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest
"Fundamental".
Ka¿dy z g³ównych trybów edycyjnych mo¿e zmieniæ zachowanie niektórych
-poleceñ. Na przyk³ad, w Emacsie istniej± polecenia s³u¿±ce do
-tworzenia komentarzy w programach. Ka¿dy jêzyk programowania na swój
-sposób okre¶la, jak powinien wygl±daæ komentarz, tak wiec ka¿dy z
-g³ównych trybów edycyjnych musi wstawiaæ komentarze w specyficzny
-sposób. Ka¿dy tryb edycyjny jest nazw± polecenia, które mo¿esz
-wykonaæ, by prze³±czyæ siê w ten tryb lub wy³±czyæ ten tryb.
-Przyk³adem mo¿e byæ M-x fundamental-mode, które jest poleceniem
-prze³±czaj±cym tryb podstawowy.
+poleceñ. Na przyk³ad w Emacsie istniej± polecenia s³u¿±ce do tworzenia
+komentarzy w programach. Skoro ka¿dy jêzyk programowania sam okre¶la,
+jak powinien wygl±daæ komentarz, to ka¿dy z g³ównych trybów edycyjnych
+musi wstawiaæ komentarze w odpowiedni sposób. Trybowi edycyjnemu
+odpowiada nazwa polecenia, które mo¿esz wykonaæ, by prze³±czyæ siê w ten
+tryb lub go wy³±czyæ. Przyk³adem mo¿e byæ M-x fundamental-mode, które
+jest poleceniem prze³±czaj±cym tryb podstawowy.
Je¶li zamierzasz edytowaæ tekst w jêzyku angielskim, taki jak na
-przyk³ad oryginalna wersja tego podrêcznika, prawdopodobnie powiniene¶
-u¿ywaæ trybu tekstowego (ang. text mode).
+przyk³ad oryginalna wersja tego podrêcznika, to prawdopodobnie
+powiniene¶ u¿yæ trybu tekstowego (ang. text mode).
>> Napisz M-x text-mode<Return>.
-Nie musisz siê martwiæ, ¿adne z poleceñ, które do tej pory pozna³e¶,
-nie zmienia Emacsa w powa¿ny sposób. Mo¿esz jednak zauwa¿yæ, ze teraz
-M-f i M-b traktuj± apostrofy jako czê¶ci s³ów. Poprzednio, w trybie
+Nie musisz siê martwiæ, bo ¿adne z poleceñ, które do tej pory pozna³e¶,
+nie zmienia Emacsa w powa¿ny sposób. Mo¿esz jednak zauwa¿yæ, ¿e teraz
+M-f i M-b traktuj± apostrofy jako czê¶ci s³ów. Poprzednio, w trybie
podstawowym, polecenia te traktowa³y apostrofy jako separatory s³ów.
G³ówne tryby edycji wprowadzaj± zwykle subtelne zmiany, takie jak
-opisana powy¿ej: wiêkszo¶æ poleceñ robi dalej "to samo", robi to
-jednak w sposób troszeczkê inny.
+opisana powy¿ej; wiêkszo¶æ poleceñ nadal robi ,,to samo'', chocia¿
+byæ mo¿e w troszeczkê inny sposób.
By zobaczyæ dokumentacjê na temat bie¿±cego g³ównego trybu edycji,
naci¶nij C-h m.
->> Naci¶nij C-u C-v raz lub wiêcej razy tak, by ta linia znalaz³a siê
- blisko góry ekranu.
+>> Naci¶nij C-u C-v raz lub wiêcej razy, tak by ta linia znalaz³a siê
+blisko góry ekranu.
->> Naci¶nij C-h m, by zobaczyæ jak tryb tekstowy ró¿ni siê od trybu
- podstawowego.
+>> Naci¶nij C-h m, by odczytaæ dokumentacjê na temat tego, czym tryb
+tekstowy ró¿ni siê od trybu podstawowego.
->> Naci¶nij q, by usun±æ dokumentacje z ekranu.
+>> Naci¶nij q, by usun±æ dokumentacjê trybu z ekranu.
-G³ówne tryby edycji nazywaj± siê "g³ównymi", poniewa¿ s± tak¿e
-podrzêdne tryby edycji (ang. minor modes). Podrzêdne tryby edycji nie
-s± alternatyw± dla g³ównych trybów edycji, a jedynie ich niewielk±
-modyfikacj±. Ka¿dy podrzêdny tryb edycji mo¿e zostaæ w³±czony lub
-wy³±czony niezale¿nie od pozosta³ych podrzêdnych trybów edycji oraz
-niezale¿nie od g³ównego trybu edycji. Mo¿esz wiec u¿ywaæ jednego,
-kombinacji dowolnych, lub nie u¿ywaæ ¿adnego trybu podrzêdnego.
+G³ówne tryby edycji nazywaj± siê w³a¶nie ,,g³ównymi'', gdy¿ wystêpuj±
+tak¿e ,,podrzêdne'' tryby edycji (ang. minor modes). Podrzêdne tryby
+edycji nie s± alternatyw± dla trybów g³ównych, lecz jedynie ich
+niewielk± modyfikacj±. Ka¿dy podrzêdny tryb edycji mo¿na w³±czyæ lub
+wy³±czyæ niezale¿nie od pozosta³ych trybów podrzêdnych, a tak¿e
+niezale¿nie od trybu g³ównego. Mo¿esz wiec u¿ywaæ jednego,
+kombinacji dowolnych, albo nie u¿ywaæ ¿adnego trybu podrzêdnego.
-Jednym z podrzêdnych trybów edycji, który jest bardzo u¿yteczny
-szczególnie do edycji tekstu angielskiego, jest tryb automatycznego
-wype³niania (ang. auto fill mode). Je¶li ten tryb jest w³±czony,
-Emacs lamie linie pomiêdzy s³owami automatycznie, gdy wstawiasz tekst
-i linia robi siê za szeroka.
+Jednym z podrzêdnych trybów edycji, który jest bardzo u¿yteczny,
+szczególnie do edycji tekstu angielskiego lub polskiego, jest tryb
+automatycznego wype³niania (ang. auto fill mode). Je¶li jest on
+w³±czony, to Emacs ³amie linie pomiêdzy s³owami automatycznie, gdy
+podczas wstawiania tekstu linia robi siê za szeroka.
-Tryb automatycznego wstawiania w³±cza siê na przyk³ad poprzez
-wywo³anie polecenia M-x auto-fill-mode<Return>. Je¶li ten tryb jest
-w³±czony to samo polecenie wy³±cza go, i vice versa. Mówimy, ze
-polecenie to "prze³±cza ten tryb".
+Tryb automatycznego wstawiania w³±cza siê na przyk³ad poleceniem M-x
+auto-fill-mode<Return>. Powtórzenie tego polecenie powoduje wy³±czenie
+trybu, ponowne powtórzenie --- jego w³±czenie, i tak dalej. Mówimy, ¿e
+polecenie ,,prze³±cza tryb''.
->> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstawiaj potem liniê pe³n±
- "asdf " tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e siê podzieli na dwie linie.
- Musisz wstawiæ spacje pomiêdzy znaki, poniewa¿ tryb automatycznego
- wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje.
+>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napisów
+,,asdf '' tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e linia podzieli na dwie.
+Miêdzy literami musisz wstawiaæ spacje, poniewa¿ tryb
+automatycznego wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje.
-Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale mo¿esz go zmieniæ
-za pomoc± polecenia C-x f. Powiniene¶ podaæ mu argument liczbowy
+Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale mo¿esz to zmieniæ
+poleceniem C-x f. Powiniene¶ poleceniu podaæ argument liczbowy
mówi±cy, w której kolumnie ma zostaæ ustawiony margines.
>> Wywo³aj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f).
- Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ze Emacs wype³nia linie do
- d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
- 70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f.
+Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ¿e Emacs wype³nia linie do
+d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
+70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
-Je¶li dokonujesz zmian wewn±trz akapitu, tryb
-automatycznego wype³niania nie wyrówna marginesu
-sam z siebie. By wywo³aæ polecenie
-wyrównania marginesu, naci¶nij M-q (Meta-q),
-podczas gdy kursor znajduje siê wewn±trz akapitu.
+Je¶li zmieniasz tekst wewn±trz akapitu, to tryb automatycznego
+wype³niania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Mo¿esz go wyrównaæ
+samodzielnie, wydaj±c polecenie M-q (Meta-q) (kursor powinien siê
+wówczas znajdowaæ wewn±trz akapitu).
>> Przesuñ kursor do poprzedniego akapitu i naci¶nij M-q.
----------
Emacs potrafi szukaæ ³añcuchów (zwartych ci±gów znaków lub s³ów)
-zarówno wstecz jaki i do przodu. Szukanie ³añcucha jest poleceniem,
-które przesuwa kursor; przesuwa ono kursor do nastêpnego miejsca, w
-którym dany ³añcuch wystêpuje.
+zarówno wstecz jak i do przodu. Szukanie ³añcucha jest poleceniem,
+które przesuwa kursor --- do nastêpnego miejsca, w którym dany
+³añcuch wystêpuje.
-Polecenie Emacsa "search" ró¿ni siê od podobnych poleceñ innych
-edytorów w tym sensie, ze jest ono przyrostowe. Znaczy to, ze
-szukanie odbywa siê w trakcie, gdy Ty wpisujesz kolejne znaki
-³añcucha, który ma zostaæ odnaleziony.
+Polecenie Emacsa "search" ró¿ni siê od podobnych poleceñ w innych
+edytorach tym, ¿e jest przyrostowe. Znaczy to, ¿e szukanie odbywa
+siê w trakcie, gdy wpisujesz kolejne znaki ³añcucha, który ma zostaæ
+znaleziony.
-Poleceniami zapocz±tkowuj±cymi szukanie s±: C-s dla szukania w przód
-oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZÊ! Nie próbuj ich w tej
+Poleceniami rozpoczynaj±cymi szukanie s±: C-s dla szukania w przód
+oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZÊ! Nie próbuj ich w tej
chwili.
-Gdy naci¶niesz C-s zauwa¿ysz, ze tekst "I-search" pojawi siê w
-obszarze echa. Informuje Ciê to, ¿e Emacs znajduje siê w trybie
-"incremental search", czekaj±c by¶ napisa³ tekst, który ma on znale¼æ.
-Naci¶niecie <Return> koñczy proces szukania.
-
->> Teraz naci¶nij C-s, by rozpocz±æ szukanie. POWOLI, litera po
- literze, napisz s³owo "kursor", zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku i
- obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie
- "r", bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa "kursor"
- jednokrotnie. Naci¶nij C-s jeszcze raz, by znale¼æ nastêpne
- wyst±pienie s³owa "kursor". Naci¶nij teraz <Delete> cztery
- razy i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij <RET>, by skoñczyæ
- szukanie.
-
-Widzia³e¶, co siê dzia³o? Emacs podczas szukania przyrostowego próbuje
-przej¶æ do miejsca wyst±pienia ³añcucha, który do tej pory wpisa³e¶,
-pod¶wietlaj±c go dla Twojej wygody. By znale¼æ nastêpne wyst±pienie
-s³owa "kursor", po prostu naci¶nij C-s jeszcze raz. Je¶li takiego nie
-ma, Emacs zapiszczy i powie Ci, ze szukanie "skoñczy³o siê pora¿k±".
-Naci¶niecie C-g tak¿e przerywa proces szukania.
-
-UWAGA: W niektórych systemach naci¶niecie C-s zamrozi ekran i nie
-zobaczysz ¿adnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, ¿e sk³adowa systemu
-operacyjnego, zwana kontrol± przep³ywu (ang. "flow control")
-przechwyci³a C-s i nie pozwoli³a mu dojsæ do Emacsa. By odzyskaæ
-kontrole nad ekranem, nacisnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
+Gdy naci¶niesz C-s, zauwa¿ysz, ¿e w obszarze echa pojawi siê
+tekst "I-search". Jest to informacja, ¿e Emacs znajduje siê w trybie
+"incremental search" i czeka, by¶ napisa³ tekst, który ma znale¼æ.
+Naci¶niêcie <Return> koñczy proces szukania.
+
+>> Rozpocznij teraz szukanie, naciskaj±c C-s. POWOLI, litera po
+literze, napisz s³owo kursor, zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku
+i obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie
+r, bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa kursor
+jednokrotnie. Naci¶nij jeszcze raz C-s, by znale¼æ nastêpne
+wyst±pienie s³owa kursor. Naci¶nij teraz cztery razy <Delete>
+i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij <Return>, by skoñczyæ
+szukanie.
+
+Widzia³e¶, co siê dzia³o? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje
+przej¶æ do miejsca wyst±pienia ³añcucha, który wpisa³e¶ do tej pory,
+i pod¶wietla go dla Twojej wygody. By znale¼æ nastêpne wyst±pienie
+s³owa kursor, po prostu jeszcze raz naci¶nij C-s. Je¶li takiego
+wyst±pienia nie ma, to Emacs zapiszczy i napisze, ¿e szukanie
+,,skoñczy³o siê pora¿k±''.
+
+Kombinacja C-g przerywa proces szukania, podobnie jak to czyni
+z innymi poleceniami.
+
+UWAGA: W niektórych systemach naci¶niecie C-s zamra¿a ekran i w
+rezultacie Emacs nie mo¿e pokazywaæ tekstu. Oznacza to, ¿e sk³adowa
+systemu operacyjnego, zwana kontrol± przep³ywu (ang. "flow control"),
+przechwyci³a znak C-s i nie pozwoli³a mu dotrzeæ do Emacsa. By odzyskaæ
+kontrolê nad ekranem, naci¶nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podrêczniku
Emacsa.
-Jesli podczas szukania przyrostowego naci¶niesz <Delete> zauwa¿ysz, ze
-ostatni znak, który wcisn±³es znika i kursor wraca do poprzedniego
-miejsca. Na przyk³ad, za³ó¿my, ze nacisn±³es "k" i znalaz³es pierwsze
-wyst±pienie tej litery. Jesli teraz naci¶niesz "u", kursor przesunie
-siê do pierwszego wyst±pienia "ku". Teraz nacisnij <Delete>. Skasuje
-to "u" z ³añcucha, którego poszukujesz, a kursor wróci do pierwszego
-wyst±pienia "k".
+Je¶li podczas szukania przyrostowego naci¶niesz <Delete>, to zauwa¿ysz,
+¿e w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie ³añcucha, a
+kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypu¶æmy na przyk³ad, ¿e
+nacisn±³e¶ k i znalaz³e¶ pierwsze wyst±pienie tej litery. Je¶li teraz
+naci¶niesz u, to kursor przesunie siê tu¿ za najbli¿sze litery
+ku. Naci¶nij teraz <Delete>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
+³añcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wyst±pienia litery k.
-Je¶li podczas szukania nacisniesz jaki¶ klawisz razem z META lub CTRL
-(z nielicznymi wyj±tkami --- znakami, które maj± specjalne znaczenie
-podczas szukania, takimi jak C-s i C-r) szukanie zostanie przerwane.
+Je¶li podczas szukania naci¶niesz jaki¶ klawisz w kombinacji z META lub
+Ctrl (z nielicznymi wyj±tkami --- znakami, które maj± specjalne
+znaczenie podczas szukania, takimi jak C-s i C-r), to szukanie zostanie
+przerwane.
-C-s rozpoczyna proces szukania, który poszukuje ³añcucha, który
-znajduje siê ZA bie¿±c± pozycja kursora. Je¶li chcesz szukaæ czego¶
-wcze¶niej w tek¶cie, naci¶nij C-r. Wszystko, co powiedzieli¶my o C-s
-stosuje siê do C-r, oczywi¶cie ze zmian± kierunku szukania na wstecz.
+C-s rozpoczyna proces szukania do przodu, czyli ZA bie¿±c± pozycj±
+kursora. Je¶li chcesz szukaæ czego¶ po³o¿onego w tek¶cie wcze¶niej,
+to naci¶nij C-r. Wszystko, co powiedzieli¶my o poleceniu C-s, stosuje
+siê te¿ do C-r, oczywi¶cie w odniesieniu do szukania wstecz.
* WIELE OKIEN
-------------
-Jedn± z przyjemnych cech Emacsa jest mo¿liwo¶æ wy¶wietlania wiêcej ni¿
+Jedn± z u¿ytecznych cech Emacsa jest mo¿liwo¶æ wy¶wietlania wiêcej ni¿
jednego okna na raz.
>> Przesuñ kursor do tej linii i naci¶nij C-u 0 C-l.
->> Naci¶nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
- wy¶wietlaj± ten podrêcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie.
+>> Naci¶nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
+wy¶wietlaj± ten podrêcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie.
->> Naci¶nij C-M-v by przewin±æ dolne okno. (Je¶li nie masz
- prawdziwego klawisza Meta, naci¶nij ESC C-v.)
+>> Naci¶nij C-M-v by przewin±æ dolne okno. (Je¶li nie masz
+klawisza Meta lub Alt, to naci¶nij ESC C-v.)
>> Naci¶nij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesun±æ kursor do
- dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie by przewin±æ jego
- zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ czytaj w górnym oknie.
+dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin±æ jego
+zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ, odczytuj z górnego okna.
>> Naci¶nij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wróci³ do górnego okna.
- Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia.
+Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia.
-Ka¿de okno pamiêta po³o¿enie swojego w³asnego kursora, lecz tylko
-jedno okno w danej chwili wy¶wietla kursor. Wszystkie polecenia
-edycyjne stosuj± siê do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane
-jest "wybranym oknem".
+Ka¿de okno pamiêta po³o¿enie swojego kursora, lecz w danej chwili
+tylko jedno z okien wy¶wietla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne
+stosuj± siê do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane jest
+,,oknem wybranym''.
-Polecenie C-M-v jest bardzo u¿yteczne gdy edytujesz tekst w jednym
-oknie, a drugiego u¿ywasz tylko jako punkt odniesienia. Dziêki temu
-kursor mo¿e zawsze znajdowaæ siê w oknie, zawarto¶æ którego edytujesz,
-a Ty mo¿esz przesuwaæ drugie okno za pomoc± C-M-v.
+Polecenie C-M-v przyda Ci siê, gdy bêdziesz chcia³ edytowaæ tekst w
+jednym oknie, a drugiego u¿ywa³ jako punktu odniesienia. Dziêki niemu
+kursor mo¿e zawsze znajdowaæ siê w oknie, którego zawarto¶æ edytujesz, a
+Ty mo¿esz przesuwaæ drugie okno.
-C-M-v to przyk³ad znaku, który uzyskuje siê za pomoc± CONTROL-META.
-Je¶li masz prawdziwy klawisz META, C-M-v mo¿esz uzyskaæ przytrzymuj±c
-jednocze¶nie CTRL oraz META i naciskaj±c v. Nie jest wa¿ne, co
-zosta³o naci¶niete wcze¶niej, CTRL czy META, poniewa¿ obydwa te
-klawisze dzia³aj± jako modyfikatory znaczenia klawiszy, które
-naciskasz.
+C-M-v to przyk³ad kombinacji, który uzyskuje siê, wciskaj±c jednocze¶nie
+klawisze Ctrl i Meta (Alt). Je¶li masz prawdziwy klawisz META (Alt), to
+C-M-v mo¿esz uzyskaæ przytrzymuj±c jednocze¶nie Ctrl oraz META (Alt) i
+naciskaj±c v. Nie jest wa¿ne, co zosta³o naci¶niête wcze¶niej, Ctrl czy
+META, poniewa¿ obydwa te klawisze dzia³aj± jako modyfikatory znaczenia
+znaków.
-Je¶li nie masz klawisza META i u¿ywasz w jego zastêpstwie ESC,
-kolejno¶æ naciskania klawiszy jest znacz±ca: musisz najpierw nacisn±æ
-i pu¶ciæ ESC, po czym nacisn±æ CTRL-v; CTRL-ESC v nie bêdzie dzia³aæ.
-Dzieje siê tak dlatego, ze ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
+Je¶li nie masz klawisza META (Alt) i w jego zastêpstwie u¿ywasz ESC, to
+kolejno¶æ naciskania klawiszy ma znaczenie: musisz najpierw nacisn±æ i
+pu¶ciæ ESC, po czym nacisn±æ Ctrl-v; kombinacja Ctrl-ESC v nie zadzia³a.
+Wynika to z tego, ¿e ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
->> Naci¶nij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyæ siê dolnego okna.
+>> Naci¶nij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyæ siê okna dolnego.
-(Je¶li nacisn±³by¶ C-x 1 w dolnym oknie, to znik³oby górne. Mo¿esz
-sobie t³umaczyæ to polecenie jako "zatrzymaj tylko jedno okno --- to w
-którym w³a¶nie jestem".)
+(Je¶li nacisn±³by¶ C-x 1 w dolnym oknie, to górne by znik³o. Mo¿esz
+sobie to polecenie t³umaczyæ jako ,,pozostaw tylko jedno okno --- to w
+którym w³a¶nie jestem''.)
-Nie musisz wy¶wietlaæ tego samego bufora w obydwu oknach. Je¶li
-u¿yjesz C-x C-f by wy¶wietliæ plik w jednym z okien, zawarto¶æ
-drugiego nie zmieni siê. W ka¿dym oknie mo¿esz wy¶wietlaæ ró¿ne pliki
-niezale¿nie.
+Nie musi byæ tak, ¿e obydwa okna pokazuj± ten sam bufor. Je¶li u¿yjesz
+C-x C-f, by odwiedziæ jaki¶ plik w jednym z nich, to zawarto¶æ drugiego
+siê nie zmieni. Z zasady w ró¿nych oknach mo¿esz niezale¿nie wy¶wietlaæ
+ró¿ne pliki.
Oto inny sposób u¿ywania dwóch okien do wy¶wietlania dwóch ró¿nych
rzeczy:
->> Naci¶nij C-x 4 C-f i nazwê jednego z Twoich plików. Zakoñcz
- wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi siê w dolnym
- oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
+>> Naci¶nij C-x 4 C-f i nazwê jednego z Twoich plików. Zakoñcz
+wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi siê w dolnym
+oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
->> Naci¶nij C-x o, by wróciæ do górnego okna, oraz C-x 1 by
- usun±æ dolne okno.
+>> Naci¶nij C-x o, by wróciæ do górnego okna, oraz C-x 1 by usun±æ
+dolne okno.
* REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI
---------------------------
Czasami mo¿esz znale¼æ siê w czym¶, co nazywa siê "rekursywnym
-poziomem edycji". Mo¿esz to rozpoznaæ po nawiasach kwadratowych w
+poziomem edycji". Mo¿esz to rozpoznaæ po nawiasach kwadratowych w
linii trybu, obejmuj±cych nawiasy okr±g³e zawieraj±ce nazwê g³ównego
-trybu edycji. Na przyk³ad, móg³by¶ widzieæ [(Fundamental)] zamiast
+trybu edycji. Móg³by¶ na przyk³ad zobaczyæ [(Fundamental)] zamiast
(Fundamental).
-By wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji naci¶nij ESC ESC ESC. Jest to
-ogólnego przeznaczenia "wychodzimy". Mo¿esz go u¿yæ tak¿e by pozbyæ
-siê nadmiaru okien lub wyj¶æ z minibufora.
+By wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji, naci¶nij ESC ESC ESC. Jest to
+ogólnego przeznaczenia polecenie ,,wychodzimy''. Mo¿esz go u¿yæ tak¿e,
+by pozbyæ siê nadmiaru okien albo wyj¶æ z minibufora.
->> Naci¶nij M-x by wej¶æ do minibufora; naci¶nij potem ESC ESC ESC, by
- z niego wyj¶æ.
+>> Naci¶nij M-x by wej¶æ do minibufora, potem naci¶nij ESC ESC ESC, by
+z niego wyj¶æ.
-Nie mo¿esz u¿yæ C-g, by wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji. Dzieje
-siê tak dlatego, ze C-g jest u¿ywane do anulowania poleceñ i
-argumentów WEWN¡TRZ rekursywnego poziomu edycji.
+Aby wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy u¿yæ C-g. Dzieje
+siê tak dlatego, ¿e klawisz C-g jest u¿ywany do anulowania poleceñ i
+argumentów WEWN¡TRZ pojedynczego rekursywnego poziomu edycji.
-SZUKANIE DODATKOWEJ POMOCY
---------------------------
+SZUKANIE POMOCY
+---------------
-W tym podrêczniku spróbowali¶my dostarczyæ tylko tyle informacji, ile
-jest niezbêdne, by¶ móg³ zacz±æ u¿ywaæ Emacsa. Emacs jest istn±
-kopalni± najró¿niejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisaæ.
-Zapewne bêdziesz chcia³ dowiedzieæ siê wiêcej o Emacsie, poniewa¿
-posiada on wiele po¿±danych cech, o których na razie nic nie wiesz.
-Jest w nim zaszyte mnóstwo wewnêtrznej dokumentacji, która mo¿e byæ
-osi±gniêta za pomoc± Control-h, które okre¶lamy mianem "znaku pomocy"
-z powodu spe³nianej przez niego roli.
+W tym podrêczniku dostarczyli¶my tylko tyle informacji, ile jest
+niezbêdne, by¶ móg³ zacz±æ u¿ywaæ Emacsa. Emacs jest istn± kopalni±
+najró¿niejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisaæ. Bêdziesz
+zapewne chcia³ dowiedzieæ siê o Emacsie wiêcej, poniewa¿ posiada on
+wiele po¿ytecznych cech, o których na razie nic nie wiesz. Miêdzy innymi
+jest w nim zaszyte mnóstwo wewnêtrznej dokumentacji. Dotrzeæ do tej
+dokumentacji mo¿esz po naci¶niêciu kombinacji C-h.
-By uzyskaæ pomoc, naci¶nij C-h a potem znak, który okre¶la jakiego
-typu pomocy oczekujesz. Je¶li poczujesz siê NAPRAWDÊ zagubiony,
-napisz C-h ? i Emacs spróbuje powiedzieæ Ci, jakiego typu pomocy mo¿e
-Ci dostarczyæ. Je¶li naci¶niesz C-h a potem zadecydujesz, ¿e pomoc
-nie jest Ci jednak potrzebna, po prostu wci¶nij C-g by anulowaæ C-h.
+By uzyskaæ pomoc, naci¶nij C-h, a potem znak, który okre¶la jakiego
+rodzaju pomocy oczekujesz. Je¶li poczujesz siê NAPRAWDÊ zagubiony, to
+napisz C-h?, a Emacs podpowie, jakiego rodzaju pomocy mo¿e Ci
+dostarczyæ. Je¶li naci¶niesz C-h, a potem zadecydujesz, ¿e pomoc nie
+jest Ci jednak potrzebna, to aby anulowaæ zapocz±tkowane polecenie C-h,
+po prostu wci¶nij C-g.
-Najprostsz± pomoc mo¿esz uzyskaæ naciskaj±c C-h c. Naci¶nij C-h a
-potem c, po czym kombinacje klawiszy polecenia, i Emacs wy¶wietli
-bardzo krótki opis polecenia.
+Najprostsz± pomoc mo¿esz uzyskaæ naciskaj±c C-h c. Naci¶nij C-h a potem
+c, po czym kombinacjê klawiszy, której znaczenie chcesz poznaæ; Emacs
+wy¶wietli krótki opis polecenia odpowiadaj±cego tej kombinacji.
->> Naci¶nij C-h c Control-p.
- Powinno to przywo³aæ komunikat, o tre¶ci podobnej do
+>> Naci¶nij C-h c C-p.
+Powinno to przywo³aæ komunikat, o tre¶ci podobnej do
- C-p runs the command previous-line
+C-p runs the command previous-line
-W ten sposób mo¿esz uzyskaæ "nazwê funkcji". Przydaje siê to podczas
-pisania kodu w Lispie, który rozszerza Emacsa; wystarcza to tak¿e do
-przypomnienia Ci, co dane polecenie robi, je¶li widzia³e¶ je ju¿
-wcze¶niej, ale nie zapamiêta³e¶ go.
+W ten sposób mo¿esz uzyskaæ ,,nazwê funkcji'' przypisanej kombinacji
+klawiszy. Przydaje siê to podczas pisania kodu w Lispie, w którym
+zapisane s± rozszerzenia Emacsa; wystarcza to tak¿e do przypomnienia
+Ci, co dane polecenie robi, je¶li widzia³e¶ je ju¿ wcze¶niej, lecz
+go nie zapamiêta³e¶.
+
+Jako dope³nienie polecenia C-h c Emacs dopuszcza te¿ wieloznakowe
+kombinacje klawiszy, na przyk³ad C-x C-s albo (je¶li nie masz klawisza
+META lub Alt) <ESC>v.
-Polecenia wywo³ywane za pomoc± wieloznakowej kombinacji klawiszy, na
-przyk³ad C-x C-s oraz (je¶li nie masz klawisza META lub EDIT) <ESC>v,
-s± tak¿e dopuszczalne po C-h c.
By uzyskaæ wiêcej informacji na temat polecenia, naci¶nij C-h k
zamiast C-h c.
->> Naci¶nij C-h k Control-p.
+>> Naci¶nij C-h k C-p.
To polecenie wy¶wietla dokumentacjê na temat danej funkcji oraz jej
-nazwê w oknie Emacsa. Gdy skoñczysz ¶ledziæ wynik tego polecenia
-naci¶nij C-x 1, by pozbyæ siê tekstu pomocy. Nie musisz tego robiæ od
-razu. Mo¿esz wykonaæ pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
+nazwê w oknie Emacsa. Gdy skoñczysz ¶ledziæ wynik tego polecenia
+naci¶nij C-x 1, by pozbyæ siê tekstu pomocy. Nie musisz tego robiæ od
+razu. Mo¿esz wykonaæ pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
naci¶niesz C-x 1.
Oto kilka innych u¿ytecznych wariantów C-h:
- C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
+C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
->> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie ca³±
- informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
- polecenie C-p.
+>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie ca³±
+informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
+polecenie C-p.
-Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacjê zmiennych, których
-wartosci mozesz zmieniæ, aby dostosowaæ Emacsa do swoich
+Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacjê zmiennych,
+których warto¶ci mo¿esz zmieniæ, aby dostosowaæ Emacsa do swoich
preferencji. Wpisz nazwê zmiennej, gdy Emacs o ni± poprosi.
- C-h a Apropos. Wpisz s³owo kluczowe, a Emacs wypisze listê
- wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo.
- Polecenia te mog± zostaæ wywo³ane za pomoc± Meta-x.
- Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub
- dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± dane polecenie.
+C-h a Apropos. Wpisz s³owo, a Emacs wypisze listê
+wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo.
+Polecenia te mo¿na wywo³ywaæ za pomoc± Meta-x.
+Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub
+dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± te polecenia.
->> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz listê wszystkich poleceñ,
- dostêpnych za pomoc± M-x, które maja s³owo "file" w swojej nazwie.
- Zauwa¿ysz tam tak¿e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
- umieszczone obok nazw poleceñ "find-file" i "write-file".
+>> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz listê wszystkich poleceñ,
+dostêpnych za pomoc± M-x, które maja s³owo "file" w swojej nazwie.
+Zauwa¿ysz tam tak¿e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
+umieszczone obok nazw poleceñ "find-file" i "write-file".
>> Napisz C-M-v, aby przewin±æ okno pomocy. Zrób to kilka razy.
>> Napisz C-x 1, aby usun±æ okno pomocy.
- C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To
- polecenie prze³±czy ciê do specjalnego bufora o nazwie
- *info*, gdzie bedziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki
- dotycz±ce pakietów zainstalowanych w twoim
- systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznaæ siê z
- podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wczesniej nie u¿ywa³es
- Info, napisz ? a Emacs przedstawi ci mo¿liwo¶ci
- tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z tym krótkim
- podrêcznikiem w dalszej pracy podstawow± dokumentacjê
- stanowiæ bêdzie w³a¶nie Emacs Info.
+C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To
+polecenie prze³±czy Ciê do specjalnego bufora o nazwie
+*info*, gdzie bêdziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki
+dotycz±ce pakietów zainstalowanych w Twoim
+systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznaæ siê z
+podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wcze¶niej nie u¿ywa³e¶
+trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo¿liwo¶ci
+tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z niniejszym krótkim
+podrêcznikiem, w dalszej pracy dostêp do dokumentacji
+bêdziesz uzyskiwa³ w³a¶nie za pomoc± Emacs Info.
+
PODSUMOWANIE
------------
-Pamiêtaj, ¿e by wyj¶æ z Emacsa na sta³e, u¿ywaj C-x C-c. By wyj¶æ do
-pow³oki na chwilê tak, by¶ móg³ wróciæ, u¿yj C-z. (To nie dzia³a pod
-X-Windows, poniewa¿ tam nie ma prawdziwego konceptu przej¶cia na
-chwile do pow³oki. Zamiast tego C-z ikonizuje okno Emacsa.)
+Pamiêtaj, ¿e by wyj¶æ z Emacsa na sta³e, trzeba wydaæ polecenie C-x C-c.
+By wyj¶æ do pow³oki na chwilê tak, by jeszcze Do Emacsa wróciæ, trzeba
+u¿yæ C-z. (To nie dzia³a pod X-Windows, poniewa¿ tam nie ma prawdziwego
+konceptu przej¶cia na chwilê do pow³oki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje''
+okno Emacsa.)
Ten podrêcznik by³ pisany tak, by wszyscy nowi u¿ytkownicy mogli go
-zrozumieæ. Je¶li co¶ pozostawi³ niejasnym, nie sied¼ cicho i nie
+zrozumieæ. Je¶li co¶ pozostawi³ niejasnym, nie sied¼ cicho i nie
obwiniaj siebie, tylko daj nam znaæ!
Niniejszy podrêcznik jest potomkiem w d³ugiej linii podrêczników
Emacsa, która rozpoczyna siê od tego, który zosta³ napisany przez
-Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta³ on zmodyfikowany we
-wrze¶niu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizowa³ go, je¶li chodzi o
-X-Windows.
-
-T³umaczenia na jêzyk polski dokona³ Remek Trzaska z pomoc± Ryszarda
-Kubiaka. Jesli polskie znaki nie byly poprawnie wyswietlane w tym
-buforze, oznacza to, ze nie masz zainstalowanych polskich fontow.
-Pomoc w tym zakresie mozesz znalezc pod adresem:
- <URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki>
+Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta³ on zmodyfikowany we
+wrze¶niu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizowa³ go w celu uwzglêdnienia
+pracy pod X-Windows.
-T³umaczenie to zosta³o uaktualnione dla wersji GNU Emacs 21
-przez Beatê Wierzcho³owsk± <beataw@orient.uw.edu.pl> z pomoc±
-Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>
+Autorem pierwszego t³umaczenia na jêzyk polski by³ Remek Trzaska
+<remek@npac.syr.edu>, a pomaga³ mu Ryszard Kubiak
+<rysiek@ipipan.gda.pl>. Tamto t³umaczenie zosta³o uaktualnione dla
+wersji GNU Emacs 21 przez Beatê Wierzcho³owsk± <beataw@orient.uw.edu.pl>
+ z pomoc± Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>.
-Ta wersja podrêcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest zastrze¿ona, a
-pozwolenie na kopiowanie udzielone jest pod nastêpuj±cymi warunkami:
+Ta wersja podrêcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
+autorskim, ale wolno j± kopiowaæ pod nastêpuj±cymi warunkami:
Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation
- Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim
- copies of this document as received, in any medium, provided that
- the copyright notice and permission notice are preserved,
- and that the distributor grants the recipient permission
- for further redistribution as permitted by this notice.
+Zezwala siê na wykonywanie lub rozpowszechnianie
+wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym
+no¶niku, pod warunkiem zachowania informacji o
+prawach autorskich i niniejszym zezwoleniu oraz pod
+warunkiem, ¿e dystrybutor udzieli odbiorcy pozwolenia na
+dalsze rozpowszechnianie zgodnie z niniejszym zezwoleniem.
- Permission is granted to distribute modified versions
- of this document, or of portions of it,
- under the above conditions, provided also that they
- carry prominent notices stating who last altered them.
-Warunki kopiowania samego Emacsa s± w pewnym stopniu inne, aczkolwiek
-zachowuj± te sama idee. Proszê, przeczytaj plik COPYING, po czym
-rozdaj swoim znajomym kopie Emacsa. Pomó¿ zwalczyæ przeszkody w
-rozpowszechnianiu oprogramowania przez tworzenie i dzielenie siê
-oprogramowaniem.
+Zezwala siê równie¿ na rozpowszechnianie na warunkach podanych
+powy¿ej zmodyfikowanych wersji tego dokumentu lub jego czê¶ci,
+pod warunkiem, ¿e zostan± wyra¼nie uwidocznione
+informacje o tym, kto dokona³ modyfikacji jako ostatni.
+
+
+Warunki kopiowania samego Emacsa s± bardziej skomplikowane, ale zgodne
+z t± ide±. Proszê, przeczytaj plik COPYING, po czym rozdaj swoim
+znajomym kopie Emacsa. Pomó¿ têpiæ obstrukcjonizm w informatyce,
+u¿ywaj±c, tworz±c i dziel±c siê oprogramowaniem swobodnym.
+
;;; Local Variables:
-;;; mode: fundamental
-;;; coding: latin-2
+;;; mode: fundamental
+;;; coding: latin-2-unix
;;; End:
+
+
+